Noord-Brabant: Veel zomerwarmte in grootste Nederlandse provincie.

Noord-Brabant bestaat voor het grootste deel uit zandgrond, maar in het noorden en uiterste westen is er ook rivier- of zeeklei. De provincie kent nauwelijks echte heuvels, maar wel brengen bossen veel beschutting. Er zijn een aantal grote zandverstuivingen. In het westen is de zee dichtbij. Deze topografie leveren de provincie enkele interessante klimaateigenschappen op.

Temperatuur, zon en wind.
Dankzij de zuidelijke ligging behoort Noord-Brabant in de zomer tot de warmste gebieden van ons land. Boven de zandgronden worden niet zelden de hoogste temperaturen van ons land gemeten, vaak geholpen door beschutting. Woensdrecht is in de zomer vaak een station dat qua temperatuur heel hoog scoort. In de winter daarentegen is het op dat station juist vaak een van de koudste plekken van Nederland. Ook andere Brabantse stations, Volkel en Eindhoven-KNMI zitten vaak in de toppositie qua temperaturen, zowel in de zomer als in de winter. Een en ander hangt samen met de bodemgesteldheid en ook beschutting. Zomerwarmte in Noord-Brabant wordt vaak ook in de hand gewerkt door met een zuidenwind aangevoerde warme lucht, opgewarmd boven de zandgronden van de Belgische Kempen en Belgisch Limburg. Deze gebieden zijn vergelijkbaar met onze eigen Veluwe. Over het jaar gezien is Noord-Brabant minder wamr als Zeeland, maar de hoogste maxima worden vaak in Noord-Brabant gemeten.
Qua zonneschijn is er een groot verschil tussen west en oost. De ligging niet ver van de kust levert het westen van de provincie jaarlijks ruim 1550 uur zonneschijn op. Het uiterste oosten nabij Cuyk moet het met nog geen 1400 uur doen. Ook wat de wind betreft is er een groot verschil tussen het westen en oosten. Het uiterste westen doet volop mee met de windsnelheden die gebruikelijk zijn in de kustprovincies, maar in het oosten is de gemiddelde windsnelheid net zo gering als op de Utrechtse Heuvelrug, in Twente en Oost-Drente.

Onweer en neerslag.
Onweersliefhebbers zitten vooral in het westen van de provincie erg goed. Onweersbuien vanuit Frankrijk trekken zeer geregeld via de regio Brussel en Antwerpen het westen van Noord-Brabant binnen. Het komt daar in de zomer zeer geregeld tot zwaar onweer. Ook rond Eindhoven komen heel vaak zware onweersbuien voor die regelmatig wateroverlast veroorzaken, maar het onweert er minder dan in het westen. Oorzaak is de aanwezigheid van industrie in het westen en de in de zomer sterk verhitte zandgronden in België. Het centrale en deels westelijke deel van het gebied telt gemiddeld de meeste onweersdagen van Nederland, en wel 33. Ook qua neerslag is Noord-Brabant bijzonder. In het westen is de jaarlijkse neerslag heel gemiddeld (ruim 800 mm) maar het zuidoosten behoort tot de droogste gebieden van ons land. Daar valt nauwelijks 700 mm.

Bijzonder weer.
Samenhangend met de zware zomerse onweersbuien komen ook bijzondere weersverschijnselen voor, zoals hagelstenen tot circa 5 cm. Op 17 juni 2004 kwam er in Breda een windhoos voor, die honderd jaar oude bomen ontwortelde en zelfs even de lucht in trok. Ook in een eerder verleden hebben zware onweersbuien veel overlast gegeven in met name het westen van de provincie. Diverse gevallen van zeer zware regenval komen uit de regio rond Eindhoven. De Dommel is een regenrivier die tijdens langdurige zware regenval nog wel eens buiten haar oevers treedt. Op 26 augustus 2002 was er sprake van zeer zware regenval, waarbij op sommige plaatsen meer dan 120 mm omlaag kwam, en zelfs 130 mm in het Land van Nassau. Het kerkdorp Langeweg scoorde zelfs 150 mm. In juli 1987 werd in Dongen officieus een neerslagintensiteit van 5 mm per minuut gemeten. Volgens het KNMI is het officiële record 4 mm/minuut, gemeten gedurende twee minuten te Ammerzoden.
Ondanks de soms spectaculaire minimumtemperaturen tijdens stralingsnachten munt Noord-Brabant niet uit in winterspektakel in de vorm van bijvoorbeeld veel sneeuw. De kustbuien bereiken Noord-Brabant meestal niet. Vanwege de zuidelijke ligging is de kans dat een winterse depressie ten zuiden van het gebied langs trekt veel kleiner dan in het noorden. Echter… bij een “dooi om de noord” slaagt deze niet zelden er niet in om Noord-Brabant te bereiken. Het aantal sneeuwdagen zit aan de onderkant van de middenmoot en varieert van 22 dagen in het westen tot 26 in het oosten. Zomerliefhebbers komen in de provincie flink aan hun trekken. Het aantal zomerse en tropische dagen is in het oosten – samen met dat van Limburg – het hoogste van Nederland!

Tekst met toestemming van de auteur deels uit: Het Weer Magazine.
Alle klimaatcijfers, ook in de tabellen hebben als bron het KNMI, De Bilt.
Terug naar home.