college 4 februari
2004
We zijn mensen van de tijd, leven voort in de tijd en worden ook op alle
mogelijke manieren door de tijd opgeslokt
We stoten ons ook voortdurend aan de grenzen van de tijd en lopen daar
soms builen op. Van de ene kant voelt de mens de tijd aan de lijve, van de
andere kant denkt hij, dat hij de tijd kan ontsnappen. En dat doet hij ook
veelvuldig door bijvoorbeeld over de tijd na te denken, plannen maken voor
de toekomst, fantaseren, iets verwachten. We kunnen het verleden manipuleren
of koesteren en ga zo maar door. |
|
|
We kunnen afstand nemen van de tijd.
Wanneer we dat doen, stoten we op een hoop
vragen die amper oplosbaar zijn. Om er maar een paar te noemen:
-
wat is nu eigenlijk tijd
-
heeft tijd met verandering te maken
-
bestaat er verleden, heden en toekomst
-
heeft de tijd altijd bestaan
-
is er een begin en einde aan de tijd, of is
de tijd oneindig
-
de mens heeft een begin en een einde, maar
wat te denken van zijn verlangen naar oneindigheid en eeuwige jeugd
-
bestaat er wel tijd zonder een waarnemer?
-
Wordt de tijd als een mysterie beleefd?
-
Is tijd cyclisch, liniair.
-
gaat de tijd voorwaarts of achterwaarts
|
|
Van
belang is het om een duidelijk onderscheid te maken tussen kosmische,
chronologische en psychologische tijd. De tijd vanuit de natuurkunde
beschouwd, is misschien wel een heel ander tijdsbegrip dan dat vanuit de
psychologie of vanuit de biologie.
Men
dient dat goed in de gaten te houden, maar van de andere kant bemerken we
ook dat de opvattingen omtrent vanuit de verschillende wetenschappen elkaar
beïnvloeden. Zo kunnen psychologische opvattingen omtrent tijd de fysicus
en de filosoof aan het denken zetten.Maar ook de verworvenheden van de
fysica kunnen de psychologische opvattingen omtrent tijd danig veranderen.
|
|
|
|