Janna




Het leven was hard in de tijd waarin Janna werd geboren in 1880. Haar ouders waren kleine boeren in het zuiden van Drenthe.
Ze was het derde kind in de rij van 6 van Albert Jans en Hendrikje Pouwels.

Jan, geboren in 1976(jongen)
Lukas, geboren in 1978(jongen)
Janna, geboren in 1880(meisje)
Jentje, geboren 1882(meisje)
Gerhardus, geboren in 1886(jongen)
Jan Meeuwes, geboren in 1889(jongen)

Ze leden geen honger, maar waren wel arm.
Dus werd Janna op een bepaald moment uit werken gestuurd naar een huishouding in Haarlem, anderhalve dag reizen verwijderd. Dit was toen vrij gebruikelijk in wat minder rijke families.
Na een aantal jaren kwam ze terug, en vond werk in het nabijgelegen Meppel. En daar ontmoette ze de liefde van haar leven: de intelligente, charmante Friese knul, genaamd Sjouke.
Ze trouwden, en runden samen een cafe in Meppel.

Er kwamen kinderen, twee helaas doodgeboren.  In 1901, werd Jacob geboren, in 1903 Hennie, in 1904 Klaas. En tijdens al haar zwangerschappen werkte ze. En werkte ze. En werkte ze. Zoals ze altijd deed.
Sjouke en zij gingen in Steenwijk wonen, en verhuisden later weer terug naar Meppel.

Bij haar ouders thuis gebeurde nog iets heel verdrietigs, terwijl zij en Sjouke samen waren. Een van haar broers had mentale problemen en benam zichzelf het leven.
Het was moeilijk voor mij om uit vinden wie dat geweest was, maar het meest het allerwaarschijnlijkst is dat het Lukas geweest is, want ik vond op Genlias dat die gestorven is op de nog jonge leeftijd van 26.
Haar broer Gerhardus ging ook de hotelbusiness in. Hij  opende een  hotel in Rijs, in Friesland, Hotel Jans. Jacob heeft er nog gewerkt in de vijftiger jaren. Het bestaat nog steeds.

In Emmen werd een stel gezocht om het hotel van een zekere Meijer te runnen. Ze gingen, en bleven definitief in Emmen. Waar ze ook hun eigen bedrijf opstartten in 1909.
En Janna werkte, en kreeg ook drie kinderen erbij in Emmen. Frouwkje in 1906, Joop in 1910, en zelfs 12 jaar later Bert.
Ze was best hard voor zichzelf, gaf zichzelf weinig rust voor de kinderen, maar ploeterde door. De politieke ontwikkelingen in de 1930er jaren interesseerden haar niet zo, ze begreep er ook niet alles in detail van. Janna was niet zo'n doordenker.

En dus, toen de tijden veranderden, kwam ze ook niet in het geweer tegen het nazisme. Ze stuurde zelfs haar jongste, Bert, terug naar de Waffen SS-opleiding toen hij er weggelopen was omdat hij niet meer tegen de kadaverdiscipline daar kon.
Een hele tijd daarvoor, was haar andere jongen Joop van school weggestuurd en kwam naar huis. Ze weigerde hem simpelweg de toegang, zei in plaats daarvan: "Ga jij maar terug naar school en vraag maar om de strengste straf die ze bereid zijn jou te geven". Joop  restte geen andere keus dan hier gevolg aan te geven....

Mensen respecteerden haar, zo klein van stuk als ze was. Eens was er een vechtpartij buiten op straat in Emmen, en een dronken vent stak een andere man met een mes. Er stond een hele groep dronken jonge mannen stond eromheen, die het willens en wetens iedereen beletten om de bloedende man te helpen. Ze wilden dat hij dood zou bloeden. Ze stapte er tussen en redde 's mans leven. Heldhaftig.

Haar man stierf in 1943, zij bleef in de Kolhoop samen met Frouwkje. Ze verzette zich niet tegen haar zoons politieke visies en daden. En gaf voorzover ik weet geen enkel teken van steun aan degene die zich verzette tegen de nazi's, Klaas. Wat er precies gebeurde zullen we wel niet aan de weet komen, maar toen Klaas een keer langskwam om hun op te zoeken, waren moeder en dochter niet thuis om hem te verwelkomen.
Voor zover ik weet, deed Janna geen poging hem te bezoeken toen hij vastzat. Maar zal zeer gerouwd hebben om zijn dood. Wellicht met de gedachte dat hij een verkeerde beslissing had genomen.

Mei 1945: Vrijheid in Nederland, maar niet voor Janna en dochter Frouwkje. Ze werden gearresteerd, en afgevoerd naar het voormalig concentratiekamp Westerbork, toen in gebruik om van collaboratie beschuldige mensen vast te houden. Zoon Hennie, zelf slachtoffer geweest in het jappenkamp in Nederlands-Indië, bevrijdde hen.

Janna bleef vrijwel haar hele leven actief. Ze runde een kleine tabakswinkel tot 1962, toen ze al 82 jaar oud was. Ze stierf in 1964. 
Altijd bezig geweest met dingen. Zich niet erg bewust van het goed of fout van bepaalde politieke visies.



Op haar graf staat de tekst: "Haar leven was enkel dienen". En dat is wat ze deed. Strikt de regels volgend die ze ook aan anderen oplegde.




Terug naar het hotel
Naar het familieportret