De Lunnetten VII/VIII
Lunet VII
Villa Roucouleur-Mariaoord-lunet VII, Glorieuxlaan
Een aantal jaren na de bouw betrokken de zusters Ursulinen de uit 1884 daterende villa Roucouleur (nu Herlaerhof). Deze villa van de Bossche architect L.C. Hezenmans, bood onderdak aan de Normaalschool van de zusters. Aan de achterkant verrees een kapel met getrapte luchtbogen. Enige tijd later pachtten de zusters ook een deel van de rijksgrond van lunet VII, waar zij een boerderij lieten bouwen. In 1910 verrees aan de Glorieuxlaan het imposante pensionaatgebouw Mariaoord in neorenaissancestijl naar een ontwerp van J. Dony, die ook verantwoordelijk was voor de rectorswoning uit 1917 op de restanten van lunet VII. Hierachter ligt een vijver, oorspronkelijk deel van de gracht. Op last van de Duitse bezetter werd Roucouleur gevorderd ten behoeve van een afdeling van de Ordnungspolizei. In november 1941 moesten de zusters ook Mariaoord ontruimen, dat in gebruik werd genomen als SS-Unterkunft I. Het bij de vernieuwing van de A2 inmiddels verdwenen Retraitehuis Loyola werd omgedoopt tot SS-Unterkunft II. Ten tijde van de bevrijding in oktober 1944 vestigde de Duitse generaal Kurt Student hier, of in villa Huize Bergen aan de overzijde, waarschijnlijk tijdelijk zijn hoofdkwartier. In 1950 nam hier de broedercongregatie van Onze Lieve Vrouw van Lourdes in het complex haar intrek. De congregatie was in 1830 gesticht door Stephanus Glorieux, de naamgever van de huidige Glorieuxlaan. Nu bevindt zich hier Verzorgingshuis De Vlasborch.
Lunet VIII
nu gelegen op privé-terrein en niet toegankelijk, wordt doorsneden door de Pestdijk die rond 1666 werd aangelegd om het verkeer van Boxtel naar ’s-Hertogenbosch om Vught heen te leiden waar toen de pest heerste. De Pestdijk voert door de lunet en verder langs de Dommel naar kasteel Maurick. Aan de overzijde van lunet VIII staat veerhuis ’t Vaantje. Hier werd tijdens het beleg van 1629 de Dommel afgedamd. Enkele lage dijken en houtwallen haaks op de Dommel zijn resten van de bijbehorende linies. Park Reeburg, Boxtelseweg-Park Reeburg
Dat de locatie van het huidige park van oudsher strategisch betekenis had, blijkt uit het feit dat Frederik Hendrik hier in 1629 zijn versterkte hoofdkwartier vestigde. Hier liep ook een deel van de circumvallatielinie. Een deel van de bijbehorende gracht* vormde lange tijd de westgrens van het landgoed, later park. Het park maakte vroeger deel uit van landgoed Reeburg en bevatte een landhuis met kasteelachtig voorkomen dat in 1825 gebouwd was voor baron A. van Rijckevorsel van Kessel. De tuin was aangelegd in de Engelse landschapsstijl. In 1937 werd het aangrenzende Raadhuispark aangelegd naar een ontwerp van D.F. Versteeg. Tijdens de Duitse bezetting en na de bevrijding huisvestte het pand achtereenvolgens Duitse en geallieerde troepen waardoor het in deplorabele toestand raakte. Uiteindelijk werd het in 1952 gesloopt. Wat nog resteert is een deel van de tuinen. Volgens sommige bronnen moet hier lunet VII aangelegd omstreeks 1845) hebben gelegen, maar deze bevond zich in werkelijkheid iets meer naar het zuiden, vóór Huize Roucouleur aan de Glorieuxlaan. Het park is voor publiek vrij toegankelijk.
De Lunnetten IV/V
Lunet IV
De lunetten V, VI en VII zijn sterk aangetast of bijna verdwenen. Lunet V wordt bijna geheel ingenomen door de Heilig Hartkerk uit 1924 van architect J. Donders, met latere toevoegingen van C. de Bever en C. Evers, en de aangrenzende begraafplaats. De Pastoor van de Houtstraat was de oorspronkelijke toegangsweg naar deze lunet, waarvan alleen nog het oostelijk bastion met gracht resteert.
Lunet V
Lunet VI werd na de oorlog opgenomen in een nieuwbouwwijk Wilhelminasingel. Een belangrijk deel van de gracht is gedempt. Een deel van de wal, nu bebouwd met woonhuizen, is nog aanwezig.
De Lunnetten II/III
Lunet II
De hoofdwal van lunet II werd in 1943 doorgraven door de Duitse SS voor de aanleg van een schietbaan. Later werd de lunet gebruikt als fusilladeplaats voor gevangenen uit onder meer Kamp Vught. Tegenwoordig staat hier een herdenkingsmonument voor de gevallenen. Evenals in lunet I zijn ook in lunet II de barbetten en oprillen nog deels aanwezig. Lunet II is bereikbaar vanaf de Loonsebaan.
Lunet III
Lunet III ligt aan de Loonsebaan.
De verhogingen tussen en achter de eerste drie lunetten zijn restanten van vroegere epaulementen en traversen. Ter hoogte van lunet III lag tijdens het beleg van 1629 het kleine ‘Fort de la Bruyère’. Lunet III is bereikbaar vanaf de Loonsebaan
De Lunnetten II/III
Lunet II
De hoofdwal van lunet II werd in 1943 doorgraven door de Duitse SS voor de aanleg van een schietbaan. Later werd de lunet gebruikt als fusilladeplaats voor gevangenen uit onder meer Kamp Vught. Tegenwoordig staat hier een herdenkingsmonument voor de gevallenen. Evenals in lunet I zijn ook in lunet II de barbetten en oprillen nog deels aanwezig. Lunet II is bereikbaar vanaf de Loonsebaan.
Lunet III
Lunet III ligt aan de Loonsebaan.
De verhogingen tussen en achter de eerste drie lunetten zijn restanten van vroegere epaulementen en traversen. Ter hoogte van lunet III lag tijdens het beleg van 1629 het kleine ‘Fort de la Bruyère’. Lunet III is bereikbaar vanaf de Loonsebaan
De Lunnetten
Lunet I
Vanaf het Nationaal Monument Kamp Vught is lunet I te voet bereikbaar. In lunet I zijn de zogeheten barbetten met oprillen nog intact. De noordelijke punt van de lunet ging in 1908 verloren bij de aanleg van het Afwateringskanaalkanaal . De lunetten, ook wel aangeduid als Legerplaats Willem II, zijn het rechtstreekse gevolg van de Belgische Opstand. Ten tijde van deze opstand werd het gebied rond Vught beschouwd als kwetsbaar, omdat het niet in zijn geheel kon worden geïnundeerd. Een aanval vanuit het zuiden moest hier dan worden opgevangen door een mobiel veldleger. Hiervoor werden tussen 1831 en ’33 enkele aardwerken opgeworpen. Bij de belangrijkste toegangswegen (o.a. de brug aan het einde van de St.-Lambertusstraat en de Loverensebrug, beide over de Zandleij ten westen van Cromvoirt). Hier bouwde men schansen in de vorm van een gebroken borstwering met een lengte van vijftien tot vijftig meter. Deze zijn nu grotendeels verdwenen. Enkele jaren later werden deze werken vervangen door grotere. Tussen 1844 en 1848 werden in opdracht van koning Willem II rond Vught acht lunetten aangelegd in een boog tussen de Vughtse Heide en de Dommel. De lunetten bestaan uit een gesloten aardwerk met bastions en een natte gracht. De wallen zijn begroeid met bomen en struiken.
Deze lunetten, genummerd van I tot VIII, sloten het acces tussen de westelijke inundatie van het gebied de ‘Gemeentens Weiden’ en de oostelijke inundatiegebieden ten zuiden van ’s-Hertogenbosch. Opvallend is de locatie van de linie. De lunetten liggen op nagenoeg dezelfde lijn als de circumvallatielinie uit 1629. De onderlinge afstand tussen de lunetten bedroeg 300 tot 600 meter, aangepast aan de draagwijdte van het eigen geschut.
Tussen de lunetten I, II, en III werden ook nog aarden epaule- menten opgeworpen achter een natte gracht, die de lunetten in de flank konden verdedigen, en gebroken traversen* daarachter. Het geheel werd destijds aangeduid als Legerplaats Willem II of de Stelling Vught.
De lunetten pasten in de nieuwe oorlogvoering van mobiele veldlegers, gesteund door vestingwerken waarop men zich kon terugtrekken. Achter de lunetten lag een permanent ‘verschanst’ legerkamp, terwijl Fort Isabella weer steunpunt was voor de lunetten. De huidige Kampdijk, een gedekte* gemeenschapsweg, vormde niet alleen de verbinding tussen lunetten en fort, maar voorkwam tevens dat het legerkamp bij inundaties zou onderlopen. Toch bood de dijk onvoldoende beschutting. Veiliger was een terugtocht langs de Loonsebaan die ten zuiden van Fort Isabella uitkwam op de Vughterweg. Na 1870 kon ook de fors verhoogde spoorbaan daarvoor gebruikt worden. Alle wegen lagen overigens onder dekking van het geschut van Fort Isabella. In 1920 werd de Stelling Vught opgeheven. Op het noordelijke deel van de Vughtse Heide liggen nog de resten van schietbanen die hier na de opheffing werden aangelegd. Overigens is de Vughtse Heide officieel nog steeds ‘militair oefenterrein’.
De Lunnetten
 |
 |
 |
