printversie 7 april 04

radikaal  eindig?

 de mens is een grensgeval, ingeklemd als hij is tussen begin en einde, geboorte en dood. Gelukkig ligt er tussen begin en einde voor veel mensen nog veel te verhapstukken.Maar de mens blijft bij tij en ontij soms een verbetengevecht voeren met zijn grenzen, die als maar niet te passseren zijn.

De filosofie van de radicale eindigheid gaat er principieel van uit., dat de mens een begin en einde heeft en verwerpt een bovenhistorische gedachtegang of een stukje metafysica. De mens heeft begin en einde, maar geen oorsprong en en bestemming (Foucault). Hij zal het moeten rooien in deze, soms onherbergzame wereld. De werkelijkheid is eigenlijk chaos (Nietzsche) , bestaat uit fragmenten die weinig of niets met elkaar te maken hebben De werkelijkheid is verdeeld. En als we ons de  werkelijkheid voorstellen alps een eenheid, dan is dat volgens Kant veeleer een gedachtenpatroon van ons.

vormen de onderscheiden werkelijkheden toch niet op een of andere manier een eenheid? Volgens Nietzsche is de werkelijkheid disparaat en er is niets te zeggen over de werkelijkheid. De eenheid in de werkelijkheid bedenken we zelf, zegt Kant. De werkelijkheid zelf is onkenbaar.

Volgens H. Berger vormen de vele werkelijkheden zoals we die tegenkomen toch een eenheid. Ieder willkeurige werkelijkheid heeft vanuit zichzelf een band met een andere werkelijkheid.

Is die band accidenteel? De band die de verschillende werkelijkheden met elkaar verbindt, kan niet sekundair zijn, alleen maar in een heel beperkt opzicht één zijn; dan zouden de werkelijkheden in alle andere opzichten onverbonden en radikaal veel zijn.

De  band moet dieper liggen. De eenheid van de werkelijkheid is wezenlijk. De diepste kern van de werkelijkheid is de bron van de eenheid. Het wezen van de mens maakt bijvoorbeeld de eenheid tussen individuen uit, maar is tevens ook een bron van verschil. Het individuele verschil is niet onbelangrijk, want alles bestaat individueel. Dus geen eenheid, zou Nietzsche zeggen.

Maar tot in het diepste van de individuele eigenheid zijn de vele werkelijkheden één met elkaar. Een schijnbare paradox: de bron van het verschil is tevens de bron van eenheid. Daar waar de werkelijkheden van elkaar verschillen tot in de alles omvattende diepte, zijn ze met elkaar één.

Wie is de mens eigenlijk, dat hij zich de pretentie aanmeet onsterfelijk te zijn?is dat niet ene gedachte te ver?
Vanaf het moment dat mensen tot het bewustzijn kwamen, hebben ze geworsteld met de vraag naar de zin of onzin van de dood. Lang voordat religies ontstonden, was deze vraag aanwezig in de hoofden van de eerste bewuste mensen. En heel de mensengeschiedenis door heeft met geprobeerd om vorm te geven aan onsterfelijkeid, hier op aarde en of later in een hiernamaals, de elyseische velden, hemel en hel.Of nog anders: men laat zich invriezen, wachtend op betere tijden.
 

welkom * reader * toevoegingen * forum * links * email  * zinzoeken in een bodemloze put