Een interviewschema opstellen
De meeste interviewers bereiden een vraaggesprek op papier voor. Die voorbereiding kan verschillende vormen aannemen, die je kunt vergelijken met de verschillende soorten interviews:
Papieren voorbereiding |
Soort interview |
- Een globaal lijstje met aandachtspunten |
- Ongestructureerd |
- Een zorgvuldig opgebouwde serie volledig uitgeschreven vragen |
- Gestructureerd |
- Een gespreksleidraad of interviewschema |
- Semi-gestructureerd |
De eerste vorm is vooral geschikt voor korte interviews of voor open, non-gestructureerde vraaggesprekken. Deze vorm vereist een grote vaardigheid in het ter plekke formuleren van vragen en het alert reageren op wat de geïnterviewde zegt.
De tweede vorm biedt de interviewer veel houvast en kan handig zijn bij interviews in een vreemde taal of bij onderwerpen waarbij het aankomt op precieze formuleringen. Ook is zo’n vragenlijst bruikbaar in situaties waarin je meerdere mensen een zelfde interview wilt afnemen.
De derde vorm is een tussenvorm. Zo’n interviewschema geeft enerzijds houvast en anderzijds voldoende flexibiliteit. Omdat je vanuit deze vorm gemakkelijk kunt overstappen naar de beide andere en deze vorm de meest gebruikte is, gaan we er dieper op in. Bij het opstellen van een interviewschema kun je het volgende stappenplan volgen:
|
Stap |
Uitwerking/ toelichting |
1. |
Baken je onderwerp af en onderscheid een aantal aspecten |
Neem de aspecten van je onderwerp als uitgangspunt voor het vaststellen van vragenclusters; ga niet werken met een lange waslijst vragen, maar cluster ze. |
2. |
Bepaal wat voor soort vragen je wilt gaan stellen |
Je kunt vragen naar: - Concreet gedrag (wat mensen feitelijk doen); - Meningen en opvattingen (wat mensen van iets vinden); - Gevoelens (hoe mensen op iets reageren); - Kennis (wat mensen weten); - Waarnemingen (wat mensen gehoord, gezien of vernomen hebben); - - Achtergronden (leeftijd, carrière, levensgeschiedenis). - |
3. |
Formuleer per aspect een vragencluster bestaande uit een hoofdvraag en enkele subvragen |
Je kunt de vragen volledig uitschrijven of weergeven in trefwoorden en aandachtspunten. |
4. |
Bepaal de volgorde van de vragenclusters en daarbinnen van de vragen |
Voor de volgorde is allereerst de inhoud bepalend; vragen moeten logisch op elkaar volgen. Daarnaast kun je de volgende vuistregels hanteren: - Vraag eerst naar feiten en pas daarna naar meningen, gevoelens e.d.; - Stel eerst vragen over het heden en dan pas over verleden of toekomst; - Stel eenvoudige vragen voor moeilijke; - Stel algemene vragen voor specifieke (trechtermethode) als je denkt dat iemand zeer deskundig is en met een algemene vraag uit de voeten kan; gebruik de omgekeerde trechter-techniek als dat niet het geval is; - Begin met open vragen en stel pas daarna gesloten vragen. |
5. |
Bereid een introductie en een afsluiting voor |
Bij de introductie kun je denken aan: - Korte weergave van doel en werkwijze; - Duur van het interview; - Gebruik opnamerecorder; - Anonimiteit; - Eventuele afspraken die zijn gemaakt tussen jou en de geïnterviewde (zoals inzage voor publicatie) Bij de afsluiting kun je denken aan: - Korte samenvatting/conclusie om te controleren of je alles goed begrepen hebt; - Vragen of de geïnterviewde nog wat toe te voegen heeft (aspecten die hij belangrijk vindt maar waarnaar jij niet gevraagd hebt); - Een eventuele vervolgafspraak; - Inzage in het artikel voor publicatie om het te controleren op feitelijke onjuistheden. |
6. |
Interviewschema weergeven in overzichtelijke lay-out |
Tijdens het gesprek is het belangrijk dat je optimaal contact met de geïnterviewde hebt. Een guide met een overzichtelijk lay-out kan ervoor zorgen dat je in één oogopslag vragen of aandachtspunten te pakken hebt. |
Interviewschema
De geïnterviewde: Theo Thomas, IT-architect bij IBM
Interviewer: José Thomas
Het interview vindt plaats op: Vrijdag 17 oktober, bij Friesland Campina te Amersfoort.
Doel van het interview: Inzicht krijgen in het beroepenveld van de ICT’er. Specifiek: IT-architect, teamleider. Verbeteren de vaardigheid: interviewen.
Duur: +/- 25 a 35 minuten.
Er wordt geen gebruik gemaakt van opname apparatuur. Dit is niet nodig, er worden aantekeningen gemaakt. Wanneer er na het interview nog vragen zijn, dan kan er contact opgenomen worden door te bellen of te mailen. Deze afspraak is gemaakt met Mr. Thomas tijdens het plannen van het interview.
Zodra de aantekeningen zijn verwerkt, krijgt Theo Thomas deze te zien.
Mocht er nog wat aangevuld kunnen worden, dan is dat mogelijk en waarneer er iets verkeerd begrepen is dan zal dat aangepast worden.
De vragen:
· Kunt u mij een beschrijving geven wat uw functie als IT-architect is?
Theo heeft nu als specialisatie: (infrastructuur) technologie- & integratie- Architect
Kenmerken van: weinig weet van heel veel dingen, buiten kaders denken,
Specialist richt zich bijv. alleen op zijn gedeelte van bijv. programmeren. Het weinig inzicht in de rest van project.
Belangrijke functie is Structuur aanbrengen. Opstellen van standaards en richtlijnen bijv. naamgevings conventies van programmas ed.
Bijv. alle interfaces die gebouwd worden moeten via een bebaalde Middelware: Dit wordt de architect aangegeven.
Architectuur: Zet je vaak in het begin op, dat zijn dus ook de richtlijnen.
Bijv. welke programeer taal er gebruikt wordt, evt. Uitzonderingen en welke helemaal niet.
Dit is elk bedrijf anders, ligt aan de samenstelling van het team. Welke talen de programmeurs kunnen
OTAP = ontwikkel test acceptatie productie
Risico-analyse.
Gebruiksvriendelijk (usability)
Theo: zoekt nog even op binnen IBM naar artikel/cursus wat architect precies inhoud.
Interface, heeft te maken met de intergratie van systemen, als ik het goed begrepen heb. Dit is een van de belangrijkste taken die u uitvoert.
· Ik heb nog steeds geen goed beeld, wat u bedoelt met een interface?
“GUI: graphic userinterface.
interface is bijv. windows. Def: interface tussen mens en computer is GUI.
Interface: computer en computer= dat is waar pap het over heeft. Een interface waar hij het over is: Enterprise application intergration. B2B”
Het interface dat ik ken, is puur een interface, die je in games ziet waar je je geluidsinstellingen en eventuele elementen aan of uit kan zetten.
· Wat voor systemen zijn dit, kunt u een voorbeeld geven?
· U bent bekend met SAP-systemen, zijn er veel mensen met deze kennis?
“de combinatie van kennis van verschillende onderdelen, dat is vrij schaars. Binnen IBM nederland ong. 2 . In europa ong. 40. SAP PI, proces intergration ”
Waarom nou een SAP-systeem? Is hier speciaals aan?
· Klanten van SAP, hoeveel mensen/bedrijven gebruiken SAP?
“86% of the glabal fortune
98% van de 100 meest gewaarde merken gebruikt SAP
Hun klanten produceren:
78% van de wereld voedingsproductie
82% van werelds medische middelen
86% van werelds altetische schoeisel.”
Sap systemen, is niet 1 systeem.
ERP is sap mee begonnen, met standaard modules: admin, verkoop, distributie, materiaal beheer.
OV-chip: transactie gaat via SAP
Bijna alle banken en energiemaatschappijen in NL hebben SAP
IBM een van de grootste implemenatie partner van SAP. SAP is opgericht door 5 ex IBM’ers.
U bent ook teamleider van een ontwikkelteam binnen een groot project.
· Hoe groot is uw team? Welke beroepen/functies hebben zij? Wat zijn u taken als teamleider?
“Op het hoogte punt, ong. 17 man incl. Zichzelf waarvan 12 in india. Nu wordt het team kleiner, om dat veel onderdelen gebouwd zijn, nu is de testfase.
Allemaal SAP PI developer, daar is Theo de teamleider van.
Hij communiceert ook met de andere teamleiders, en met die interface specs aanleveren.
Uit een eerder gesprek heb ik begrepen dat u bij de tak van consultancy werkt.
· Hoe moet ik deze tak consultancy voor mij zien? Wat is consultancy precies?
“ nl dienstverlening, je helpt de klanten met hun project, (zit nu bij afdeling global business services, specifiek SAP services). Klanten vragen “offerte aan” bij meerdere bedrijven, op basis daarvan kiezen welk bedrijf ze kiezen. Ze vragen dingen, kan IBM dit of dat doen, indicatie van kosten. Vaak komt hij binnen een project wat is begonnen, wat net start. Vraagt naar welke specificaties het bedrijf aanlevert voor interfaces, met de specificaties kan er gebouwt worden in gebruikelijke taal. Met die informatie ontwerpen/bouwen ze de interfaces. Hoe dit dus gemaakt word “technisch” dat beslist de architect door aan het begin richtlijnen te maken. ”
· Aan de telefoon hebben we het over, stagaires gehad en pas afgestudeerde. Daar had u binnen uw team en u werkgebied weinig ervaring mee. Wel vertelde u over .. iets met groningen? Waar pas afgestudeerde een contract voor +- 2 jaar kunnen krijgen.
http://www-05.ibm.com/nl/groningenexperience/
´ net afgestudeerde vanaf HBO krijgen een mooie kans voor ong. 2 jaar ervaring + baan. En IBM krijgt telkens nieuwe ideeën/innovatief, door dat studenten nog niet vastgeroest zitten.”
Als student Business IT & Management, wordt je vrij breed opgeleid. Hiermee wil ik zeggen dat je van veel onderwerpen aan het eind van de opleiding verstand heb, zowel op gebied van programmeren als van het bedrijfsleven/economie. U heeft mij wel eens verteld dat u heel veel weet over alles, maar van alles maar een klein beetje. Een beetje allrounder dus.
Dit is ook de reden waarom ik u zo graag wilde interviewen.
· Ziet u er ook wat in om bijvoorbeeld op Hogeschool InHolland te Alkmaar een gastcollege te geven.
Over bijv. het onderwerp consultancy of interfaces? Of heeft u misschien zelf een onderwerp wat u graag wil vertellen aan ons, toekomstige ICT’ers?
“ja, dat wil mr. Thomas, vind het leuk om te doen. Hij gaat nog uitzoeken, waar hij over wil vertellen en eventueel vragen aan ibm of ze daar pakketen/adies in hebben.”
“vraag van mr Thomas aan de klas/school, wat willen jullie weten, welk onderwerp?” even vragenrondje doen.
· Heeft u nog een wijze raad of advies, die u mij en mijn mede studenten wilt mee geven?
“IBM soliciteren: eigen initiatief, zorg dat je blij blijft met nieuwe ontwikkeling, houd in de gaten welke trends te er zijn, bijv. via coursera cursussen volgen, netwerken heel belangrijk LinkedIn. Belangrijk fouten maken, niet erg zolang je ’t inziet, toegeeft en er van leert. Dan is het juist goed. Vooral open en eerlijke manier van communiceren”