inframe0-libie

Zandhappen in Libië

introductie van Libië 

(door Travel-trek gastschrijvers Ellen en Peter)

 

 

Libië 
Hier enkele wetenswaardigheden over Libië.

Libië ontleent zijn naam aan "Lebu", zoals één van de in het noord-oosten levende stammen 2000 v. Chr. door de Egyptenaren werd genoemd. Andere officiële benamingen van het land zijn:

De hoofdstad is Tripoli (At-Tarablus), de Witte Bruid van de Middellandse Zee.

 
Het land kende in het verleden vele beschavingen en bezettingen, zoals die van de Perzen, de Egyptenaren, de Carthagers, de Byzantijnen, de Feniciërs, de Romeinen en de Grieken, de Ottomanen, de Malteser ridders van St. John (Johannes de Doper) en de Noormannen, welke allen hun sporen hebben achtergelaten.
Later drukten ook Spanjaarden, Britten en Italianen hun stempel op het land.

 
Van oudsher geldt het gezegde 'Wie Libië controleert, beheerst de Middellandse Zee'. "Mare Nostrum" was een begrip van de Romeinen, maar vele anderen dachten er net zo over.
 
Ligging
Libië is het op vier na grootste land van Afrika en is qua oppervlakte drie maal zo groot als Frankrijk.
Het land bestaat voor 95% uit woestijn en maakt deel uit van het Noord-Afrikaanse Plateau, welke zich uitstrekt van de Atlantische Oceaan tot aan de Rode Zee. Libië grenst aan zes buurlanden ... Egypte in het oosten, Soedan in het zuid-oosten, in het zuiden Tsjaad en Niger, Algerije en Tunesië in het westen.
Er zijn geen permanente rivieren aanwezig, er zijn alleen waterbronnen en droge rivierbeddingen (wadi's). Het land bestaat voor slechts 1% uit bos, dit vind je bij Jebel Nafusa en de Jebel Akhdar (Groene Bergen) in het noorden. Hier leeft ook 1% van de bevolking van de landbouw.
Zo'n 20% van Libië bestaat uit zandduinen. Deze "idehan" of zand-zeeën worden onderbroken door oases, meren en droge rivierbeddingen. Deze zijn het meest kenmerkende van de Libische Sahara samen met de rotsplateau's uitgehouwen door wind-erosie "hamada" (=rotswoestijnen) en de dieptes gevormd door droge rivierbeddingen waarin na verdamping zout is achtergebleven "sarir" (=kiezelwoestijnen). 
 
Het zuiden bestaat uit smalle bergketens waaronder de Jebel Acasus en het grotere bergmassief van Tibesti, langs de grens met Tsjaad. Er wordt beweerd dat dit gebergte meer dan 2800 miljoen jaar oud moet zijn en ontstaan is door vulkaan-uitbarstingen en aardbevingen.
Hier ligt tevens het hoogste punt van Libië, de Tarsu Musa (3376 m).

Het klimaat
Door gebrek aan natuurlijke barrières bepalen de Middellandse Zee en de Sahara het klimaat.
De zomers zijn heet waarbij de temperatuur in het zuiden kan oplopen tot 50°. Er is hier een record gemeten van 57°. In de winter kan het koud zijn en valt er soms zelfs sneeuw in de bergen. De regen valt aan de kust en de noordelijke bergketens. In het voorjaar kunnen in het noorden zandstormen (ghibli) onstaan. De duur van deze zandstormen kan verschillen van een paar uur tot een paar dagen. Hierbij kan de temperatuur in een paar uur stijgen van 40 tot 50°.

Ecologie
Het grootste deel Sahara moet ooit bedekt zijn geweest met bossen, struikgewas en savanne-grassen, waardoor er ook verschillende diersoorten hebben geleefd.
Met zijn enorme woestijnoppervlakte is het niet verwonderlijk dat water een noodzakelijk kwaad is. Het heeft voor het laatst behoorlijk geregend om ca. 6000 jaar v Chr., waarbij ondergrondse waterreservoirs zijn ontstaan. Vervolgens werd het steeds droger en verdween de begroeiing.

Great Man-Made River project
Nadat Muamar Kadafi op 1 september 1969 de leider werd van het land, hebben grote veranderingen plaatsgevonden. Eén daarvan is het GMR, het Great Man-Made River project, ook wel "het achtste wereldwonder" genoemd. Een prestige project van biljoenen (!!!)olie-dollars, om het water van de honderden natuurlijke waterbronnen naar de steden aan de kust te pompen. Als het project af is heeft het land een irrigatie-systeem van meer dan 4000 km pijpleiding met een diameter van 4 meter en 7 meter onder de grond.

Flora en Fauna
Aan de kust vind je mediterane flora, met tevens oppervlaktes granen, olijven en citrusfruit. Er worden tevens druiven en tomaten geoogst, maar (helaas) wordt er in dit islamitische land van de druiven geen wijn geproduceerd. Veel vruchten worden geëxporteerd naar Malta en Cyprus.
Verder groeien er eucalyptus, bougainvillea en oleander.

Landinwaards liggen de oases met hoofdzakelijk dadelpalmen, vijgenbomen, oleanders en tamarisk. Verder biedt alleen de acacia (arabica) enige schaduw in de wildernis van de woestijn. Na een regenbui zorgen het alfalla-gras en de zout-struiken voor een prachtig spectakel.

De pre-historische rotstekeningen geven aan dat in het zuiden vroeger luipaarden, olifanten en wolven moeten hebben geleefd. Tevens zijn er tot een 2500 jaar geleden leeuwen, gehoornde ezels en beren waargenomen. 
Nu is de kameel het meest voorkomende dier in de woestijn. Verder vind je er slangen, schopioenen en hagedissen. In afgelegen gebieden lopen een paar kuddes gazelles. De "wadan" een groot geit-achtig dier komt voor in de Jebel Acasus.
Vogels leven hoofdzakelijk aan de kust.

Bevolking 
Medio 2000 bedroeg het aantal inwoners ca. 6 miljoen, en hiermee is Libië het minst dichtbevolkte land in de wereld. Bijna 90% woont in de steden aan de kust. 97% van de bevolking is arabier of berber van origine. Er wordt Arabisch, Italiaans en Engels gesproken. 

Berbers
Veel Berbers klemen afstammelingen te zijn van de oorspronkelijke bewoners, die van het Garamanthan-rijk (900 v. Chr. - 500 na Chr.) Deze Berber-gemeenschap maakt thans 5% deel uit van de totale bevolking.
Het woord berber stamt af van het latijnse woord barbari, wat in het Romeins betekende: "Niet Latijns-sprekende langs de kust van Noord-Afrika".
De naam barbari werd gebruikt om een gebied aan te geven.

Touaregs
De Touaregs zijn de inheemse bevolking van de Sahara en de dragers van een trotse woestijn-cultuur. Deze strekt zich uit over de grenzen van Algerije, Nigeria, Mali en Mauretanië. Ooit leefde dit nomadenvolk in het zuid-westen bij de oases van Ghadames, Ghat en Murzuq.
De naam Touareg is net als "Berber" door buitenstaanders geïntroduceerd en het is nog maar sinds kort dat zij zichzelf ook zo noemen. Men denkt dat de naam een verbastering is van het arabische woord " tawarek" hetgeen "verlaten door God" betekent. Dit zal ongetwijfeld te maken hebben met hun manier van leven. Zelf noemen ze zich "Kel Tamashek" wat wil zeggen " Sprekers van de Tamashek-taal". Soms noemen ze zichzelf "Imashaghen" in het nederlands "nobel en vrij".

In plaats van de vrouwen dragen hier mannen sluiers en omdat de blauwe kleur van hun sluiers en kleding op hun huid reflecteert, worden ze ook de "Blauwe mannen" genoemd.
Het huwelijk is monogaam en de Touareg-vrouw geniet een hoge positie in het gezin. Zij is normaal degene die kan lezen en schrijven.
Verder leven er de "Toubou" een nomadenvolk in het zuid-oosten, zwarte afrikanen afkomstig uit Mali, Soedan en Nigeria, Europeanen en een mengeling van al deze volkeren.

Religie
Het overgrote deel van de bevolking is Sunni moslim (97%), een tak van de Islam. 
Verder zijn er kleine gemeenschappen Kharijiten, Christenen, w.o. Rooms-Katholieken, Russisch-Orthodoxen en Anglicanen, met in totaal ongeveer 50.000 inwoners vormen zij de minderheden van Libië.

 

Het eerste reisverhaal (klik hier)