7.3 Een nieuwe kunst

 

Het e-poëtische werk van een dichter als Mark Boog draagt bij aan de beschouwing van taal als een dynamisch ding, dat voortdurend aan verandering onderhevig is en zichzelf onder bepaalde voorwaarden steeds weer vernieuwt. In feite geven de e-dichters hun materiaal de ruimte om zich te ontwikkelen, om nieuwe terreinen te ontginnen en bekende gronden om te woelen. Kortom, taal wil groeien in en door verandering, en Van Ostaijen was zich daar als geen ander bewust van, toen hij zijn woorden uitnodigde om in Bezette Stad opnieuw te beginnen. Hij zag de mogelijkheden, schiep de voorwaarden en trok daarbij alles uit de toenmalige kast, ook al maakt die nu misschien een lege indruk. Deze scriptie is niet bedoeld als een poging om Van Ostaijen's werk aan te vullen of nog veel erger, af te maken. Dat zou weinig recht doen aan de visie van de Vlaamse dichter, die het gedicht beschouwt als een klein, maar zelfstandig onderdeel van een "wordende wereld", waarbinnen de taal welig tiert volgens haar eigen wetten.

 

Dit betoog is wel geschreven met de intentie om te onderzoeken hoe een bundel als Bezette Stad zich 'gedraagt' in een nieuwe, meer dynamische omgeving. Wat vervolgens blijkt is dat er in het werk een grote potentie aanwezig is om te adapteren, om zich te schikken naar omstandigheden die andere, nieuwe eisen stellen aan het poëtische woord. In die zin is Bezette Stad dan ook een goed opgewassen kruid gebleken, door Van Ostaijen ontworpen om extreme condities te overleven en overal te kunnen aarden, zodat het niet ophoudt te groeien. Blijkbaar heeft de dichter zich uitstekend voorbereid op datgene wat de toekomst zou brengen, want Bezette Stad is niet alleen bestendig tegen al het digitale geweld, maar gaat er zelfs zodanig in op dat het lijkt alsof de bundel er al een hele tijd op zat te wachten. In mijn optiek is Bezette Stad dan ook een "boek van de toekomst" te noemen, een voorbode van de "nieuwe kunst", en dankzij Van Ostaijen verkrijgen de woorden van Apollinaire een hyperactuele invulling die alle "waanvoorstellingen" te boven gaat:

 

Het hoeft niemand te verbazen dat de dichter met de enige middelen waarover hij vooralsnog beschikt ijverig probeert zich voor te bereiden op deze nieuwe kunst (die meer omvat dan eenvoudige woordkunst) waarin hij, als een dirigent voor een ongehoord groot orkest, de beschikking krijgt over de hele wereld, met al wat er te zien en te horen valt, met het denken en de menselijke taal, zang, dans, alle kunsten en alle kunstjes - meer waanvoorstellingen nog dan Morgana op de berg Gibel kon oproepen - om het geziene en gehoorde boek van de toekomst te vervaardigen.

(Apollinaire, 1997, pp. 95-96)

 

Op dit werk is een Creative Commons Licentie van toepassing | Gerealiseerd door Design by Dumont.