6.2 Beter goed gestolen…
In 'OPDRACHT aan Mijnheer Zoënzo' is duidelijk te zien dat Van Ostaijen zich maar weinig gelegen laat liggen aan de formele aspecten met betrekking tot het citeren alsmede het vermelden van bronnen. De dichter gebruikt doorgaans geen aanhalingstekens en wanneer hij dit wel doet (zoals bij de aanhaling "Dieppe o mon pays natal je t'ai quitté en forçat; vicomte je te revois") kan worden aangenomen dat de oorspronkelijke filmtekst reeds in de vorm van een citaat op het bioscoopscherm verscheen (Bogman, 1991, p. 42). Over het gebruik van geleende teksten schrijft Van Ostaijen het volgende in een brief aan Brunclair:
Ieder heeft het recht,- en wanneer hij zeer eerlik is tegenover zich bijna de dwang, - te stelen, mits verwerking. Dit is: het door de andere gezegde moet meegeleefd worden, niet cerebraal opgenomen. (Van Ostaijen; geciteerd naar: Bogman, 1991, p. 122)
In bovenstaande woorden van de dichter klinkt het welbekende citaat van T.S. Eliot door, die ooit stellig verkondigde: "Immature poets imitate; mature poets steal".
De meeste citaten in Bezette Stad zijn overigens ook zonder aanhalingstekens goed te herkennen, want vaak lijken ze typografisch zeer sterk op de oorspronkelijke teksten met hun specifieke opmaak. Zo duiden de vette kapitalen van HET STALEN GEVANG en de opmerkelijke speelsheid van de letters in de reclame-uiting "de prachtfilm Chéri BiBi" onmiskenbaar op de externe afkomst van deze uitdrukkingen. Een paar bladzijden verder heeft de dichter een advertentie van "Rimmel's New Cosmetique" letterlijk overgenomen uit een krant of tijdschrift:
Net als de eerdergenoemde advertentie van OLD T OM GlN, fungeert ook deze commerciële boodschap als een artefact in drukvorm. De letterlijke incorporatie van dit soort fragmenten maakt niet alleen een oude werkelijkheid opnieuw een beetje voelbaar, maar draagt tevens bij aan de beschouwing van Bezette Stad als een belangrijk werk van intertekstualiteit.
Geen Flash??? Ga naar www.macromedia.com en download de Flash Player.