Onze stamvader: Plato



Bio van Plato:

Plato werd geboren te Athene, ca. 427 v.C. in een aristocratische familie die niet bepaald dweepte met de democratie. Hij genoot een zeer verzorgde opvoeding, reeds als jongeman kende hij zeer veel succes op literair vlak. Hij kan beschouwd worden als de meeste getalenteerde student van Socrates. Na diens dood volgde hij eerst nog les bij Euclides van Megara, maar hij besloot toen uit te wijken naar Zuid-Italië en Sicilië, in de hoop een nieuw leven te beginnen. Zijn verblijf aan het hof van Dionysos I, tiran van Syracuse, liep slecht af. Wegens een meningsverschil over de ideale staatsvorm viel hij in ongenade bij de tiran en werd hij wellicht gearresteerd. De tragische dood en de opvattingen van zijn leermeester Socrates bleven hem levenslang bezighouden en zij beďnvloedden zijn werk. Bij zijn terugkeer naar Athene stichtte hij een studiegemeenschap, de Akademeia, waarvan hij de onbetwiste leider zou blijven tot zijn dood. Aristoteles werd zijn belangrijkste leerling. Plato overleed in ca. 347 v.C. te Athene.



Geschiedenis:

Plato leefde van 427 tot 347 v.C., in de grote periode 776-323 v.Chr. die men kan samenvatten als ‘Opkomst, bloei en verval in Griekenland’. Vanaf 776 v.C. namen in verschillende stadstaatjes in Griekenland tirannen de macht in handen. In deze periode groeide er ook een rivaliteit tussen Athene en Sparta. De democratie was overduidelijk aanwezig. Vanaf 500 v.C. krijgt Griekenland te maken met aanvallen van de Perzen, de Perzische oorlogen, die de Grieken drie maal konden afweren. Pas in 448 v.C. werd er vrede met Perzië gesloten. Maar kort daarna brak er een oorlog uit tussen Athene en Sparta, die in 445 v.C. eindigde met de wederzijdse erkenning van de Peloponnesische Bond onder leiding van Sparta en de Delisch-Attische Zeebond onder leiding van Athene. Van 431 tot 404 v.C. volgde de Peloponnesische oorlog, opnieuw tussen de aristocratische landmacht Sparta en de democratische zeemogendheid Athene. Plato leefde tijdens en na deze oorlog. Zelf was Plato tegen democratie, dus tegen zijn geboorteplaats. Uiteindelijk moest Athene zich overgeven, Sparta had de leiding genomen. Maar toch bleef er verzet komen. Van de verzwakking en verdeeldheid maakte Koning Filippus II van Macedonië gebruik om Griekenland te veroveren. Zijn zoon, Alexander de Grote, volgde hem op in 336 v.C.. Deze maakt op korte tijd van Macedonië een wereldrijk. Na de dood van Alexander kwam er onder zijn invloed een nieuw beschaving: het Hellenisme.



Zijn werk:

Plato werd beschouwd als de eerste der wijsgeren in de oudheid. Zijn leer vond nog tot in de laatste tijden van het heidendom talrijke aanhangers totdat Justinianus in 529 n.C. alle onderwijs in de wijsbegeerte verbood. Het werk van Plato werd constant beďnvloed door z’n overleden leermeester Socrates. Plato onderscheidt zich van andere filosofen door het schrijven van dialogen waarin personen met elkaar van gedachten wisselen. Met deze methode wilde hij de levendigheid in z’n werk vergroten en een breder publiek aanspreken. De Politeia (over de staat) en de Nomoi (over de wetten) waren zijn belangrijkste werken.