16 december 1998

Stel een mens bloot aan een fysieke of psychologische spanning en het volgende zal gebeuren: De hypothalamus zendt een alarm boodschap door het lichaam. Het hormoon ACTH wordt in grote aantallen aangemaakt. Adrenaline wordt in het bloed gespoten. De hartslag neemt toe. Bloeddruk stijgt. Spieren spannen. Armen en benen worden goed doorbloedt. Minder belangrijke processen zoals spijsvertering worden gestopt. Het lichaam is klaar voor actie.

Het is een natuurlijk proces met een duidelijk doel. Het lichaam alert en zo sterk mogelijk maken om beter in staat te zijn te vluchten of te vechten en het lichaam (voor het individu het hoogste goed) in veiligheid te brengen.

Het in werking gestelde mechanisme is ontworpen voor een korte duur (te tellen in minuten i.p.v. uren). Wanneer de spanning aanhoudt stopt de productie van ACTH. De in rust gezette processen worden weer opgestart en voorzien van bloed. De spieren blijven echter gespannen. Hartslag en bloeddruk blijven hoog evenals het gehalte adrenaline in het bloed waardoor extra suikers naar hersenen en spieren worden gestuurd. Het natuurlijke energiereservoir wordt aangesproken. De hoge bloeddruk beïnvloedt de baro-receptor in de hals wat weer effect heeft op de hersenactiviteit. Een verhoogde pijndrempel is het gevolg. Situaties worden helder beschouwd. Er wordt alert gereageerd en daadkrachtig opgetreden. Er is een grote concentratie en betrokkenheid. Zelfcontrole en zelfdiscipline nemen toe. Situaties van stress en spanning worden niet of minder als onaangenaam ervaren. Het EEG zal ontspannen zijn met veel alfa-golven. De situatie is positief. Het natuurlijke mechanisme zorgt er voor dat het lichaam in een optimale conditie verkeert om problemen op te lossen en het lichaam uit de spanningsvolle situatie te verlossen. Wanneer de spanning echter ongewijzigd voortduurt raken de fysieke en psychologische reserves uitgeput. Onrust slaat toe. Overzicht verdwijnt. Oplettendheid, helderheid en daadkracht verminderen. Spanningen en problemen stapelen zich op. Het hormoon ACTH wordt weer aangemaakt. Sommige organen in het lichaam kunnen de overdosis ACTH echter niet aan en gaan afwijkingen vertonen in werking of gedrag. Hartritme storingen, hartinfarct, hyperventilatie, maag- darmstoringen en seksuele problemen. De situatie is negatief geworden. Het vermogen om problemen op te lossen en te ontsnappen uit de spanningsvolle situatie wordt minder evenals het vermogen om te vechten. Het lichaam valt in een neergaande spiraal. Depressiviteit en frustraties zijn het gevolg. Psychologische en fysieke uitputting.

Burn-out.