31 oktober 1998

Mijmering na 1e schouw

CULTUUR-NATUUR Mijn opvattingen over de betekenis van cultuur en natuur zijn beduidend anders dan de opvattingen van bijvoorbeeld Adolf Loos of Frank Lloyd Wright. Ik heb geprobeerd dit duidelijk te maken tijdens m'n schouw. Loos vat cultuur op als een evenwicht tussen de innerlijke en uiterlijke mens. Een opvatting die ik eerder natuur zou noemen. De in mijn ogen gecultiveerde samenleving noemt Loos ontworteld terwijl de van de natuur afhankelijke (berg)boer volgens Loos cultuur bezit. Loos' uitspraken zijn te begrijpen vanuit een artestiek oogpunt. Wright's opvattingen over cultuur en natuur zijn letterlijk en worden uitgedrukt in een "stijl" en "sfeer" die gepaard gaat met de toepassing van bepaalde materialen en kenmerkende vormen, wat uiteindelijk uitmond in het regionalisme. Mijn opvatting is een meer basale.

Cultuur is voor mij beschaving en ontwikkeling door de mens. Het in cultuur brengen is het naar mensenhand zetten, het naar onze wensen aanpassen. Het menselijke ingrijpen. Het door de mens ontwikkelde, gestuurde, gecontroleerde.

Natuur is de toestand waarin iets bestaat zonder of voor menselijk ingrijpen. Of de toestand die ontstaat of is ontstaan zonder menselijk sturen. Iets in zijn vorm (nog) niet door de mens gewijzigd. Verandering of ontwikkeling zonder menselijke controle. Wat mij boeit is het gebied waar cultuur en natuur elkaar versterken. Waar de historische vanzelfsprekendheid heerst dat dingen door een hogere of andere macht worden gestuurd. Waar de lust wordt ontnomen alles te voorspellen en te verklaren. Waar je je bij sommige dingen moet neerleggen. Waar niet tegen alles te verzekeren is. Dat maakt een "wereld" mogelijk waar plaats is voor ontdekken, verassen en mythe.

Citaat 1e schouw:

CULTUUR-NATUUR Eerst was er natuur, vervolgens werd het cultuur. Toen was het goed.

We proberen als mens alles te begrijpen om het vervolgens naar onze hand te zetten. Niet alleen ons leven maar ook de aarde wordt langzaam maar zeker ontdaan van geheimen, mysteries en onzekerheden. Alles wordt in kaart gebracht. We zijn in staat aardbevingen, hittegolven en regen te voorspellen. We nemen de krachten van de natuur over. Wij bepalen tegenwoordig tijd, ritme en snelheid. Dit vervlakt ons leven en neemt onze natuurlijke alertheid en intuïtie weg. Was vroeger cultuur onlosmakelijk verbonden met natuur, tegenwoordig wordt het steeds meer tegenover elkaar geplaatst. Het één sluit het andere uit.

POLITIEK Naar aanleiding van mijn presentatie werd gevraagd of en hoe de politieke situatie zal worden verwerkt in het ontwerp. Een oord voor onderhandeling werd gesuggereerd. Het onderhandelen sprak me aan en ik ben me tijdens de vakantie gaan verdiepen in onderhandelingen en onderhandelprocessen. Hoe verlopen onderhandelingen. Welke onderhandel technieken en strategieën zijn er en hoe zijn en worden deze ingezet. De onderhandelingen tussen de verschillende partijen in het gebied leverde behoorlijk wat materiaal op voor een interessant programma. Er zou een permanente bewoner kunnen zijn. Een neutraal persoon die de akkoorden beheert (het archief) en verslagen maakt van de onderhandelingen (de notulist). Er zouden tijdelijke bewoners kunnen zijn (de delegaties). Er zou ruimte moeten zijn voor het archief. Er moeten wandelgangen zijn. De onderhandeltafel in een prominente ruimte en natuurlijk de complexe ruimtes voor informele ontmoetingen, daar waar de impasses werkelijk worden doorbroken. Een programma om enthousiast van te worden en om onmiddellijk mee aan de slag te gaan... alleen in een ander projekt.

M'n gekozen standpunten, dat wat ik eigenlijk met dit projekt wil bereiken, komen door dit programma op de achtergrond of zouden totaal gezocht voorkomen. Het programma zou te belangrijk worden voor het gebouw, terwijl ik eigenlijk een banaal programma nodig heb. Een programma in dienst van het gebouw. Niet een gebouw in dienst van een programma. Anders gezegd: het fantastische onderhandel-programma ligt bij voorbaat vast en is bijzonder star. Dat is nou net niet de bedoeling tijdens dit ontwerp proces. Het programma moet kunnen worden gemanipuleerd, aangepast, uitgebreid en ingekrompen om de ervaringen, veranderingen en bewegingen in en om het gebouw te versterken. Een minder zwaar, minder beladen en flexibeler programma. Politiek is een ingrediënt maar niet de crux. Niet in werkelijkheid en niet in mijn projekt.

Later besefte ik me dat "politiek" op een min of meer latente manier in het projekt zit ten gevolge van de locatie Ein Gedi. Het gebouw start zijn reis op de grens van Israël en west-bank. Hoewel Israël het informeel aan beide zijden van deze grens voor het zeggen heeft blijft de grens voor de VN bestaan. Het is officieel geen Israelisch grondgebied en de kans is klein dat het dat ooit zal worden omdat dat veel te gevoelig ligt in de Arabische wereld. Erkende annexatie is uitgesloten. Dus bestaat de kans dat de westkust ten noorden van Ein Gedi ooit onderdeel wordt van een Palestijnse staat. Temeer omdat er in dat gebied maar enkele Israëlische nederzettingen liggen die bovendien weinig voorstellen. Bovendien gaat het om nieuw land. Land wat ooit zeebodem was. Land waar geen religieuze of historische claims op rusten.

De reis zal beginnen op de grens bij Ein Gedi. Over de route van het gebouw kan alleen worden gezegd dat deze voert van ongeveer het westen naar ongeveer het oosten. De exacte route is niet te voorspellen. Één enkele steen kan een richtingsverandering veroorzaken. Een sterke noordenwind kan het gebouw iets naar het zuiden sturen. Hoeveel zal de route afwijken van de grens? En naar welke kant. Hoe vaak zal het gebouw de grens passeren? Werken Palestijnen op Israëlisch grondgebied zoals dat nu het geval is of gaan Israëliërs op Arabisch grondgebied werken? En waar zal het gebouw uiteindelijk tot stilstand komen? In Israël? Op Palestijns grondgebied? Of in Jordanië? Een gezamenlijk projekt van twee of drie volkeren is voorstelbaar. Iedereen heeft er baat bij. Maar wat als het te ver, één van de landen in trekt? Voer voor een nieuw conflict? Nieuwe aanslagen? Vragen die vragen moeten blijven. Zij etaleren het probleem zonder uitspraken of oplossingen. Dat is voor mij voldoende.

WAT WIL IK NU EIGENLIJK BEREIKEN:

  • het aanpassingsvermogen van mens, programma en ruimte.
  • de afhankelijkheid
  • de weekheid en het fluïdum van een programma. Beweging brengt verandering in het programma.
  • activiteiten en constructies worden gebeurtenissen of ervaringen.
  • stilstand versus beweging
  • saltship enterprise. In eerste instantie totaal los van de plek ontworpen als een alien. In werkelijkheid echter ontworpen voor de omgeving. Een pathfinder.
  • de indamping wordt ervaarbaar en zichtbaar.
  • de invloed van verandering en beweging.
  • toerisme. http://home.wxs.nl/~tv9/CWE.html (niet letterlijk nemen voor dit projekt)
  • experiment veranderende ruimtes.
  • een ervaringsgebouw. Het lichaam moet alert zijn, anticiperen en participeren op/met verandering en beweging. (een vertraagde cakewalk)
  • uit evenwicht brengen, zowel letterlijk als figuurlijk.
  • het lichaam laten ervaren. Zowel het lichaam van het gebouw als het eigen lichaam.
  • het gebouw als een tijdmachine. Een cocon met een eigen tijd. Een klok op water. Een eindige klok.
  • herwaardering voor de natuur.

ZINTUIGEN: Onze zintuigen zijn door de natuur gevormd. De wijze waarop we ruimtes ervaren, hangt af van de wijze waarop wij onze zintuigen (kunnen) inzetten. Hoe ervaart een dove de ruimte van bijvoorbeeld een gotische kathedraal? En hoe "ziet" een blinde deze "ogenschijnlijk" zelfde ruimte. Ervaringen zijn zeer persoonlijk en tijdsafhankelijk. Het beslaat bovendien meer dan de gehoor-, licht-, smaak-, reuk- en tastzin (de vijf zintuigen) en de klimatologische prikkels (temperatuur, luchtvochtigheid). Het geheugen geeft een speciale betekenis aan prikkels in verschillende situaties. Het is een kwestie van ervaring en uitdaging.

WERVELINGEN: Verstoringen ontstaan achter een obstakel in een stromingsrichting. De mate van verstoring is afhankelijk van de vorm van het voorwerp en de stroomsnelheid.

SNELHEID: De voortgang van een proces gedeeld door de tijdsduur ervan.

TIJD: Grootheid waaraan veranderingen worden afgemeten.

VERZEKERING: Overeenkomst waarbij de ene partij tegen een bepaalde vergoeding de onzekerheden van de andere partij wegneemt.

VLOER: Constructief vlak waar men zich over kan voortbewegen.

VLOERAFSCHEIDING: Maakt duidelijk waar een vloer eindigt. Ontneemt de gevaren van deze beëindiging en de alertheid van het voortbewegen in de nabijheid van deze beëindiging. Een vloerafscheiding dient aanwezig te zijn bij een vloer, gelegen 60 cm of meer boven een andere vloer, boven het aansluitende terrein of boven water. Een vloerafscheiding dient 1 meter hoog te zijn. Indien het hoogte verschil groter is dan 13 meter dient de vloerafscheiding 1,2 meter hoog te zijn.

 

links:

http://nicanor.acu.edu/special/multi-language/bible/oldtest/1samuel/1sa24.htm

http://www.macom.co.il/nature/c4.html

http://www.wildberry.com/ednar/

http://dapsas.weizmann.ac.il/bcd/bcd_parent/tour/coast_dead/ein_gedi/ein_gedi.html

http://www.wildberry.com/engedi/

http://www.insite.co.il/tour/eingedi/eingedi.htm

http://bisinc.com/travel/funsun.html

http://www.rachel.is.co.il/

http://www.webcom.com/cauldron/starhawk/musings/ein-gedi.html

http://www.wildberry.com/

TOP