17 oktober 1998

LOKATIE

Mijn projekt speelt zich af aan de Dode zee in Israël. Ik ben hier terecht gekomen door een krantenartikel in de Volkskrant een jaar geleden. In het artikel werd de wanhoop beschreven van Israëlische projektontwikkelaars die dolgraag de Dode Zee willen exploiteren.Zij dromen van Hotels, toeristen, casino's. Dead sea Disney. Twee belangrijke oorzaken dwarsbomen hun plannen.

1. de politieke situatie. Dit weerhoudt grote groepen mensen om te komen recreëren in Israël en dus aan de Dode Zee.

2. het zakkende water.

Het water van de belangrijkste voedingsrivier de Jordaan wordt gebruikt voor drinkwater en irrigatie. De Dode Zee wordt daardoor niet meer gevoed met water en dampt in. Het gevolg hiervan is een snel terugwijkende kustlijn. Ontwikkelingen aan de kustlijn zijn achterhaald bij de oplevering. Een voorbeeld hiervan is het Kuuroord Ein Gedi Spa. In de jaren 60 pal aan het water gebouwd. Nu ligt het enkele honderden meters van het water verwijderd. Gasten worden d.m.v. een treintje naar het water gebracht.

Het directe gevolg is dus dat ontwikkelingen aan de Dode Zee uitblijven en rondom het meer een vrijwel lege woestijn ligt. Alleen in het zuiden, waar i.v.m. de winning van mineralen een meer kunstmatig in stand wordt gehouden is een klein toeristen-oord ontstaan.

Ik was er na het lezen van het artikel van overtuigd dat dit een fantastische problematiek is voor een afstudeerproject.

Eind vorig jaar ben ik naar Israël gegaan om het laagst gelegen meer op aarde te gaan bekijken.

INGREDIENTEN

geologie

De Dode zee is duizenden jaren geleden ontstaan in de Riftvallei, een breukzone van Syrië tot Mozambique. Ook de Rode zee maakt onderdeel uit van deze vallei. Het indampen van de Dode zee is waarschijnlijk zo oud als het meer zelf. Het is op zich ook geen uniek proces. Het is een verschijnsel wat op vele plekken van de wereld heeft plaats gevonden, getuige de verschillende zoutvlakten en nog steeds plaats vindt. Het heeft in het algemeen een natuurlijke oorzaak, maar zeker de laatste eeuwen is de mens in staat de natuur daarbij te helpen. Enkele hedendaagse voorbeelden zijn het Aral meer in Oezbekistan. Meteen de uitzondering. Hier is voornamelijk de mens de oorzaak. Het Tsjaadmeer in Tsjaad. Natuurlijke oorzaak. Eyremeer in Australië. Een natuurlijke oorzaak. De Kaspische zee. Natuurlijke en menselijke oorzaak. Indampende meren zijn over het algemeen allemaal zoutwater meren. De Dode zee is met 300gram zout per liter water echter wel een extreem zout meer. Wat het meer verder bijzonder maakt is dat het in de diepste holte op aarde ligt. En dat een duizenden jaren durend proces door de mens versneld wordt. Over 175 jaar zal de Dode Zee verdwenen zijn.

historie

Sodom en gomorra, Lot, Moab, David, Herodes, Massada, Johannes de doper, Jezus. Overal zijn sporen te vinden van een oude en jonge geschiedenis.

toerisme

ecologie

klimatologie

Maximale neerslag 11mm in januari. Minimaal 0mm in de maanden mei t/m september.

Gemiddelde temperatuur overdag 25ºC. Maximaal 40ºC in juli. Luchtvochtigheid gemiddeld 40% Zuurstof gehalte van de lucht 10% groter dan in Nederland.

politiek/religie

mechanica

dynamica snelheid kinematica beweging statica rust

tijd

Tijdmeting door het tempo van het water. (zie dia's)

Het indampende water bepaald een eigen tijd.

water

CULTUUR-NATUUR

Eerst was er natuur, vervolgens werd het cultuur. Toen was het goed.

We proberen als mens alles te begrijpen om het vervolgens naar onze hand te zetten. Niet alleen ons leven maar ook de aarde wordt langzaam maar zeker ontdaan van geheimen, mysteries en onzekerheden. Alles wordt in kaart gebracht. We zijn in staat aardbevingen, hittegolven en regen te voorspellen. We nemen de krachten van de natuur over. Wij bepalen tegenwoordig tijd, ritme en snelheid. Dit vervlakt ons leven en neemt onze natuurlijke alertheid en intuïtie weg. Was vroeger cultuur onlosmakelijk verbonden met natuur, tegenwoordig wordt het steeds meer tegenover elkaar geplaatst. Het een sluit het andere uit.

Met mijn projekt wil ik een symbiose tot stand brengen tussen natuur en cultuur. Ik wil natuur tot een beleving en een ervaring maken. En zo aantonen en er voor pleiten dat natuur en cultuur elkaar niet uitsluiten maar elkaar juist kunnen versterken. De dualiteit opheffen. Ik wil aantonen dat er meerdere ritmes en tijden mogelijk zijn dan onze jachtige wereld-tijd.

Als voorbeeld kan ik de Utah-Tarim connectie van Gerrit van Bakel laten zien. (1979-1982) Dit zijn machines die zichzelf d.m.v. natuurkrachten met een snelheid van 18mm per dag verplaatsen.

Cultuur = controleren

Natuur = overgave (dat wat ontstaat of is ontstaan zonder menselijk ingrijpen)

Een klok in beweging loopt langzamer (Einstein's relativiteitstheorie)

CONSEPT

De ervaringsmachine.

Een verplaatsbaar gebouw. De verplaatsing gebeurd zonder menselijk ingrijpen. Het water en het gebouw bepalen de verplaatsing.

Een artefact in een archaïsch landschap.

Het zakkende water zal het gebouw veranderen. Dit zal invloed hebben op het programma. Dit programma zal metaforisch en letterlijk door het gebouw vloeien. Hierdoor en door de veranderingen wordt het zakkende water ervaarbaar.

Ervaring van het lichaam.

 

TOP