Saxofoon

Soorten - Onderdelen - Geluid - Gaten,kleppen en polsters - Twee duimen en een oog - Assen en veertjes - Viltjes en kurkjes - Rollertjes en beschermbeugeltjes - Rietjes - Maken van rietjes
Informatie voor saxofoonspelers
Soorten saxofoons Oorspronkelijk bestond de saxofoonfamilie uit 14 leden. Tegenwoordig worden er nog maar 7 gemaakt. Deze 7 zijn, te beginnen met de kleinste: de sopranino, de sopraan, de alt, de tenor, de bariton, de bas, de contrabas. Alleen de sopraan, de alt , de tenor en de bariton worden nog op grote schaal gebruikt. De saxofoon wordt veel gebruikt in orkesten, harmonie en fanfare en binnen de jazz- en popmuziek. ga naar boven
Onderdelen van de Saxofoon Als u een saxofoon uit elkaar haalt liggen er al snel een paar honderd onderdelen op tafel. De body, de hals, het mondstuk, het riet en de applicatuur: een hele bos kleppen, toetsen, stangetjes, assen, veertjes, kurkjes en viltjes. Door al die onderdelen ziet een sax er nogal ingewikkeld uit, maar die hele lading onderdelen maakt het juist gemakkelijker om hem te bedienen. Makkelijker dan een trompet bijvoorbeeld waar u maar drie "toetsen" hebt. Eigenlijk is een sax niet meer dan een lange buis met gaten, die je met kleppen af kan sluiten. Hoe meer kleppen u dicht doet, hoe lager uw toon wordt. Dat is alles. Verder heeft elke saxofoon dezelfde onderdelen. Of het nu een sopraan, alt, tenor of baritonsaxofoon is. Nou ja... dat wil zeggen, de nieuwere baritonsaxofoons hebben ook nog een lage a, en sommige sopraansaxofoons een hoge g. Maar dat zijn maar kleinigheden. ga naar boven
Geluid Om geluid uit uw saxofoon te krijgen moet u de lucht in de saxofoon laten trillen. Dat doet u met het rietje dat met een rietenbinder op het mondstuk van uw saxofoon vastzit. Als u blaast begint het dunne stukje riet te trillen. Daardoor wordt de lucht in het mondstuk in beweging gebracht, en vervolgens de lucht in uw saxofoon. Zo maakt u geluid. Hoe langer u de buis maakt, hoe lager de toon wordt. Vandaar dat een baritonsax veel lager klinkt dan een sopraan! Zet u nu de hele sax in elkaar dan kunt u de toon dus lager maken door meer kleppen dicht te doen (waardoor de buis langer wordt) of juist open te doen (waardoor de buis dus korter wordt). ga naar boven
Gaten,Kleppen en polsters De kleppen op de saxofoon zijn om de gaten dicht te doen waardoor de buis langer wordt. Op de saxofoon zitten er zo ongeveer 25. Elk gat moet wel heel erg netjes en goed afgesloten worden. Daarom zit er onder elke klep op je saxofoon een "polster". Dat is eigenlijk een schijfje vilt dat met een dun laagje leer bekleed is. In het midden zit nog een metalen of kunststof plaatje, het resonansplaatje. Die zorgt ervoor dat uw saxofoon helder blijft klinken. ga naar boven
Twee duimen en een oog We gaan even naar de achterkant van uw saxofoon. Nee daar zit niet zo heel veel. Maar wel voor elke duim een duimsteun. De ronde knop is voor je linkerduim, en daar zit ook nog een heel belangrijke klep boven. De oktaafklep. Eigenlijk een lui klepje. Op heel veel instrumenten kennen ze zo'n klep niet, dan moet je met lippenspanning zorgen dat je de goede hoogte bereikt. Uw rechterduim steekt u onder een soort haak. Daarmee houd u uw saxofoon in balans. Vlak boven die duimhaak zie je een "oogje". Daarin steekt u het haakje van uw halskoordje. De saxofoon is namelijk te zwaar om gewoon vast te houden. U draagt hem om uw nek met een halskoordje. ga naar boven
Assen en Veertjes Heeft u ook wel eens gekeken wat er eigenlijk gebeurt als u een klepje indrukt. Soms drukt u ergens beneden op een klepje en gaat er een heel eind verderop een klep open of dicht. Het is soms net een afstandsbediening. Er zit dan een "as" (dunne lange schroef) die van het ene uiteinde naar het andere uiteinde van de klep loopt en die ervoor zorgt dat een klep open gaat. Of juist dicht. En laat u de klep dan weer los, dan moet het tegengestelde natuurlijk weer gebeuren. Daarvoor zitten er veertjes aan je saxofoon. Dat zijn die hele dunne (en scherpe) naaldjes. Als er eentje los zit dan "doet uw klep het niet meer". ga naar boven
Viltjes en kurkjes Als er geen viltjes en kurkjes aan uw saxofoon zouden zitten zou je helemaal gek worden van het geklepper van uw kleppen. Ze dempen dus het lawaai van de kleppen. Maar ze zorgen er ook voor dat twee kleppen tegelijk open of dicht gaan. Als u een viltje of een kurkje kwijt bent kunt u soms sommige tonen helemaal niet meer spelen. ga naar boven
Rollertjes en Beschermbeugels Tussen de kleppen die u met uw pinken moet bedienen ziet u hier en daar rollertjes zitten. Dat is lekker gemakkelijk, dan kunt u van de ene klep naar de andere toerollen met uw pink. Verder zitten er hier en daar nog wat beschermbeugels aan uw sax. Om de kwetsbare kleppen en assen te beschermen. Anders blijft u naar de winkel lopen. ga naar boven
rieten Als u saxofoon speelt, trilt het riet. Een kwart millimeter. Zo dun is een saxrietje ongeveer, bij de tip. En die kwart millimeter krijgt er stevig van langs. Elke toon die u blaast, van felle hoge accenten tot warme lage glijers, wordt door dat ene superdunne rietje geproduceerd Als u op een saxofoon blaast, trilt het riet. Door die trillingen wordt de lucht in het mondstuk in beweging gebracht. Daarvandaan blaast u die trillende lucht door je saxofoon heen. En trillende lucht is geluid. Rietjes worden gesneden uit lange holle rietstengels. Elk rietje bestaat op zijn beurt weer uit talloze holle minibuisjes, met zachter spul ertussen. Hoe langer u op een riet speelt, hoe zachter dat spul wordt. ga naar boven
Maken van het Riet Het rietenriet heet officieel Arundo Donax. Het groeit vooral in Zuid-Frankrijk, in de Var. Ook in Zuid-Amerika komt deze rietsoort voor. Arundo Donax lijkt op bamboe, maar het echte bamboe is te hard om rietjes van te maken. Als de plant twee tot drie jaar oud en een meter of acht hoog is, kan er geoogst worden. Tussen het oogsten van het riet en het maken van de saxrietjes gaat er nog heel wat tijd voorbij: het riet moet bijvoorbeeld eerst een jaar of langer drogen voordat er iets mee gedaan kan worden. model De stengels worden in vieren of in zessen gedeeld. Daarna worden de rietjes in model gebracht: de binnenkant vlak vijlen, het profiel in het riet maken, de tip snijden, de punten afronden. ga naar boven