...Het mummificeren...

Een bijzonder aspect van de Oud-Egyptische cultuur was het balsemen van overledenen. Dit Egyptische gebruik vond zijn oorsprong in de klimatologische en landschappelijke omstandigheden van het land. In de Prehistorie begroef men de doden gewikkeld in matten of dierenhuiden in het zand van de woestijn. In een dergelijke omgeving werd al het vocht aan de weefsels van het lichaam onttrokken, waardoor er natuurlijke mummies ontstonden.

Toen men er echter toe overging de doden in kisten te leggen en hiervoor graven te bouwen, waren deze natuurlijke conserverende omstandigheden niet meer aanwezig, zodat het lijk wegrotte. Volgens de Oud-Egyptische geloofsvoorstellingen was het echter van belang dat ook het aardse lichaam goed intact bleef. Vandaar dat men begon te experimenteren met methoden om het lijk na de dood tegen het natuurlijk proces van verval te beschermen.

Bij de eerste pogingen werd het lichaam strak omwikkeld met linnen doeken. Men ontdekte echter dat het vergaan van het lichaam niet kon worden tegengegaan zonder de organen uit de borst- en buikholte te verwijderen.

Organen als geslachtsdelen, borsten, oren, ogen, mond en neus zijn dikwijls in het linnen gemodelleerd, of er is op zijn minst een gezicht op het linnen geschilderd. De buitenste lagen van de windsels werden als kledingstukken bewerkt, bij vrouwen in de vorm van een lange, nauwsluitende jurk, bij mannen in de vorm van een lendendoek.

De techniek van het mummificeren bereikte pas een volgend ontwikkelingsstadium in het Middenrijk, toen men ertoe overging de hersenen uit de schedel te verwijderen. Dit procédé werd aanvankelijk slechts sporadisch en vooral in de hoogste sociale kringen rond de koninklijke familie toegepast. Vanaf het Nieuwe Rijk werd het dan gebruikelijk bij het balsemen van het lichaam zowel de hersenen als de ingewanden uit het lichaam te verwijderen.

Na de neergang van het faraonische rijk bleven de Egyptenaren de lichamen van hun overledenen balsemen, zij het meestal minder zorgvuldig dan voorheen. In de 7de eeuw n.Chr. raakte het balsemen in Egypte dan ook geleidelijk in onbruik.

 

Index