De vos, die een roofdier is, neemt een speciale plaats in de ecologie. Het dier is van grote nut bij vangen van schadelijke knaagdieren.
De vos is een opportunist, wat zijn voedsel betreft. Hij vangt knaagdieren, konijnen, insecten, vruchten en bessen. Hij brengt ook schade aan het jachtwild en het boerenbedrijf (kippen, eenden, ganzen en lammeren). Soms wordt de prooi begraven.
Zijn menu bestaat uit: 60% muizen; 30% konijn en 10% overige voedsel.
Dit bestaat normaal voor het grootste deel uit kleine knaagdieren (woelmuizen, ratten etc.). Een vos eet jaarlijks vele honderden kleine knaagdieren. Het aandeel aan woelmuizen als basisvoedsel van de vos varieert al naar gelang het gebied. De vos is boven alles een opportunist, die het liefst, met een minimum aan inspanning, die prooien vangt die het meest voorhanden zijn en het gemakkelijkst dus te vangen zijn: dit zullen vrijwel altijd kleine knaagdieren zijn. Voor het optreden van myxomatose vormde het konijn in veel streken zeker zijn voorkeursprooi en maakte zo een belangrijk, zoniet het belangrijkste, deel van zijn voedsel uit. De vos vangt bij gelegenheid ook grote prooien: hazen, fazanten, korhoenders, jonge reekalfjes en allerlei gevogelte. Ondanks de relatieve zeldzaamheid waarmee dit soort prooiengevangen wordt, worden deze gevallen van predatie telkens weer in de (jacht-) literatuur naar voren gebracht. Op het menu van de vos komen echter talrijke andere prooien voor:
- kleine zoogdieren (ook muskusratten),
- vogels en eieren,
- vissen (bij gunstige omstandigheden is de vos een handige visser),
- hagedissen,
- insecten (sprinkhanen, mestkevers, meikevers en hun larven, wespenraten),
- kadavers (de vos speelt een grote rol bij het opruimen van kadavers),
- regenwormen en slakken.
Ook plantaardig voedsel (in mindere mate) komt op het menu van de vos voor:
- kersen, bosbessen, druiven, bramen (zwarte uitwerpselen),
- rijpe pruimen en bessen van asperges,
- een enkele maal een korenaar, maïskolf, gras en mos.
De taaie kruiden worden vrijwel intact met de uitwerpselen uitgescheiden. Het belang van het plantaardige deel van de voeding van de vos moet beslist niet onderschat worden
