Political Frame

 

 

“The political frame views organisations as living, screaming political arenas that host a complex web of individual and group interests.” (Bolman, Deal, 2003)

 

Richtpunt staat aan de voet van een grootschalige reorganisatie. De afgelopen jaren is de concurrentiestrijd in de ICT hun bijna fataal geworden. Veel van hun concurrenten besteden een groot aantal taken uit aan de lagelonenlanden. Om deze strijd aan te kunnen gaan zal ook Richtpunt met deze trend mee moeten gaan. Dit betekent dat er noodgedwongen reorganisaties plaats moeten vinden, hierbij moeten werknemers vrezen voor hun baan. Deze zijn het hier natuurlijk niet mee eens en komen hier samen met hun vakbonden tegen in opstand. De vakbonden zijn momenteel in onderhandeling met de directie over mogelijke regelingen.

 

Richtpunt is een organisatie waarin elementen van het Political Frame oververtegenwoordigd zijn. Om dit te verduidelijken hier eerst de basisveronderstellingen van het Political Frame:

 

· Organisaties zijn coalities bestaande uit verschillende individuen en belangengroepen

· Er zijn voortdurend verschillen tussen coalitieleden over waarden, normen, interessen en waarheidsinzichten;

· Belangrijke beslissingen gaan over hoe de schaarse bronnen worden ingezet, wie krijgt wat?;

· Schaarse bronnen en voortdurende verschillen zorgen ervoor dat conflict in een organisatie centraal staat en benadrukken macht als het belangrijkste goed;

· Doelen en het nemen van beslissingen komen tot stand door onderhandeling, netwerken en streven naar andere posities op de markt.

 

Coalities

Organisaties stellen duidelijke en consistente doelen.

Deze komen ook tot stand door de omgeving, budget etc.

Ook mensen van buitenaf kunnen deel uitmaken van de

coalitie. Coalities worden gevormd binnen de organisatie

om bepaalde collectieve belangen beter te kunnen

vertegenwoordigen en zodoende de beslissingen te

beïnvloeden. Een organisatie is namelijk een grote

politieke arena die vele verschillende belangen beheerd.

 

Conflicten

Organisaties die bestaan uit coalities kennen automatisch meerdere en verschillende belangen. Deze belangen zullen met elkaar in strijd zijn waar conflicten uitkomen. Dit is logisch omdat binnen een coalitie meerdere mensen actief zijn met verschillende visies, inzichten, waarden en normen. Naast belangenverstrengeling spelen ook het verdelen van de schaarse bronnen een rol binnen de conflictvorming. Hierbij moet men denken aan wie welk budget krijgt toegewezen, wie welke mensen onder zich krijgt.

Het Political Frame frame ziet conflicten niet als iets dat voorkomen moet worden. Conflicten zijn niet noodzakelijk een probleem of een teken dat er iets mis is. Zo hebben conflicten ook positieve eigenschappen, dit in tegenstelling tot visies vanuit andere frames. Conflicten zijn de basis van persoonlijke en sociale verandering, creativiteit en innovatie. Ze moedigen nieuwe ideeën en benaderingen voor problemen aan.. Het Political Frame vind het belangrijk hoe er met deze conflicten wordt om gegaan. Hierin speelt macht een belangrijke rol.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Fig. 1.1
Een verschil van mening tussen bekende politici

 

 

Macht

Volgens het Political Frame is macht het belangrijkste middel om iets gedaan te krijgen.

Binnen een organisatie zijn verschillende vormen van macht te onderscheiden:

 

· Positiemacht: door je positie binnen een organisatie kun je je een bepaald niveau aan macht toe-eigenen (autoriteit);

· Informatie & expertise: mensen die de kennis en expertise hebben, krijgen als vanzelf de macht in handen;

· Controle over beloningen: mensen die beloningen, politieke steun, geld, banen kan bieden krijgen vanzelf macht;

· Hindermacht: de mogelijkheid te blokkeren, straffen, tussen komen of tegenhouden van bepaalde zaken. Ook informatie kan op deze manier gebruikt worden (chantage);

· Allianties en netwerken: macht van het getal;

· Toegang en controle over agenda’s;

· Controle van symbolen: elites en mensen met een gerespecteerde mening hebben meer mogelijkheid iets te bereiken dan mensen die hier niet onder vallen;

· Persoonlijke macht: charisma, energie en politieke macht.

 

Vaak zijn een paar van deze soorten macht nodig om een machtspositie te behouden. Een “power-gap” ontstaat als je wel formeel de macht hebt, maar informeel niet.

 

Functie van de organisatie

Organisaties als arena’s: ze huizen de interactie

tussen verschillende interessen en agenda’s. In

dit perspectief is iedere organisatorisch proces

politiek. En organisaties zijn instrumenten:

gereedschap voor degene die in controle zijn.

Organisaties zijn dus ook politieke werktuigen in

grotere arena’s of ecosystemen.

 

 

 

 

 

 

 

Fig. 1.2
Logo bedrijf Richtpunt

 

Praktijkvoorbeeld

 

Zoals in de introductie is weergegeven staat Richtpunt aan de rand van een grootschalige reorganisatie. Vanwege een hevige concurrentiestrijd moet een groot aantal banen verdwijnen. In deze strijd zijn de werkgevers, werknemers en de vakbonden verwikkeld.

Al deze drie partijen vertegenwoordigen specifieke belangen. De werknemers en de vakbonden hebben daarentegen wel de handen in een geslagen en werken samen tegen de werkgevers. Op die manier is er een tweedeling in de belangen die spelen in deze casus. Aan de ene kant staan de werknemers en de vakbonden die strijden voor behoud van de banen of in ieder geval voor het behoud van inkomen. Aan de andere kant staan de werkgevers met hun belangen om de kosten te minimaliseren om op die manier mee te kunnen blijven draaien in de markt.

De vakbonden en werkgever hebben na lang onderhandelen een overeenkomst kunnen sluiten. Hierin staat dat er van de geplande 400 banen uiteindelijk maar 300 hoeven te verdwijnen. Van deze 300 plaatsen zal maximaal 25 procent gedwongen ontslagen worden. De overige 75 procent komt in aanmerking voor een omscholingscursus.

 

Uit dit voorbeeld wordt duidelijk dat de werknemers de macht van het getal hebben. Ze kunnen coalities vormen waardoor ze sterker staan. De werkgever blijft echter de formele macht houden en hiermee ook een sterke positie. Deze twee botsten zoals hierboven is beschreven en door middel van onderhandeling en strijd komt er uiteindelijk toch een oplossing, een duidelijk voorbeeld van een organisatie functionerende in het Political Frame.

 

 

 

 

 

 

 

Fig. 1.3 Logo vakbond FNV

Advies

 

We hebben tot nu toe de theorie en de praktijk besproken. In dit hoofdstuk zullen we deze twee aan elkaar koppelen en een advies opstellen voor u als organisatieadviseur. Wij zullen u een toolbox aandragen zodat u efficiënt kunt verbouwen aan de organisatie.

 

Om de situatie overzichtelijk te maken is het voor een organisatieadviseur gemakkelijk om zogeheten tools toe te kunnen passen. Politiek binnen een organisatie is een complex begrip. Men kan de organisatie als een geheel zien waarbinnen politiek zich afspeelt. Het is echter ook mogelijk om de politiek binnen een organisatie te koppelen aan de manager aangezien hij of zij degene is die de organisatie leidt. We zullen ons advies toespitsen op dit onderscheidt. Als eerste zullen wij ons advies op de gehele organisatie baseren.

 

Voor een adviseur is het van essentieel belang om te constateren hoe de macht binnen de organisatie verdeeld is. Er zijn twee mogelijkheden waarop de macht binnen de organisatie vertegenwoordigd kan zijn:

· Overbounded: macht is hoog geconcentreerd en alles in streng           gereguleerd.

· Underbounded: macht is niet direct aanwezig en het systeem wordt niet zo streng gereguleerd, het is een uitnodiging voor conflicten en machtsspelletjes.

Daarnaast zijn er verschillende vormen van macht te constateren. Deze machtsbronnen hebben we al onder het kopje theorie behandeld. Dit is belangrijk met het oog op het verklaren van conflicten. Een conflict op basis van persoonlijke macht en positiemacht zijn verschillend van aard en opteren daarom voor een specifieke aanpak. Het is dus belangrijke om goed in kaart te brengen wie welke vorm van macht heeft.

 

In de politieke strijd moet de manager als politicus beschikken over vier basisvaardigheden:

Ten eerste moet een effectieve leider een agenda kunnen vormen met twee hoofdelementen: een visie die de lange termijn interessen van belangrijke partijen bevat en een strategie om die visie te bereiken.

Vervolgens moet een manager het politieke terrein in kaart kunnen brengen: hij moet bijvoorbeeld op de hoogte zijn van informele communicatiekanalen en weten welke mensen politieke invloed hebben.

Daarbij moet een leidinggevende kunnen netwerken en coalities kunnen vormen. Hiermee vergroot hij zijn invloed, die hij kan gebruiken om dingen gedaan te krijgen.

Tot slot zijn goede onderhandelingsvaardigheden nodig wanneer twee of meer partijen met dezelfde interessen, tot overeenstemming moeten komen.

 

 

 

 

Vanuit verschillende frames naar de wereld kijken

       reFOCUS

Designed by: