Landeninfo Marokko



Reisdocumenten Geldig paspoort is voldoende. Internetadressen www.ibike.org : site van de International Bicycle Fund. Veel informatie over fietsen, achtergronden enz. www.columbus.travel-guides.com : ook veel achtergrondinformatie www.lonelyplanet.com : gidsen en achtergrondinformatie www.gottmer.nl/dominicus/ : reisgidsen van Dominicus www.roughguides.com : reisgidsen http://reisboekwinkel : online reisboeken, kaarten etc bestellen www.cybercaptive.com: waar zijn internetcafé’s te vinden www.visa.com : waar zijn visa/atm te vinden www.minbuza.nl : actuele reisinformatie, adviezen en adressen van ambassades http://travel.state.gov/travel_warnings.html : achtergrondinformatie o.a. over veiligheid, Engelstalig www.lcr.nl/ : reizigersadvisering inzake gezondheidsmaatregelen Betaalmiddelen Lokale munteenheid is de Dirham. Niet in NL te koop. Op Agadir kan je ’s nachts op de luchthaven geen geld wisselen. Je moet dan tot de volgende ochtend wachten. In Agadir zelf voldoende gelegenheid om te pinnen. TC zijn nodig, niet overal ATM Voortransport • B&J: Vliegtuig naar Marrakech met Royal Air Maroc. Fiets heen in doos, terug in plastic hoes. Geen problemen. Het meenemen van de fietsen kostte deze keer niets extra, omdat we binnen de norm van 30 kg. bleven. • J&G: Vliegtuig. Fietsen in een fietsdoos en 2 fietstassen per persoon als handbagage. Dozen opgeslagen bij de informatiebalie op de luchthaven tegen een hele kleine vergoeding. • Wilbert: Vliegtuig Fietsen op heenreis in fietsdoos, terugreis zonder fietsdoos. Binnenlands vervoer • De fiets kan mee in bus en trein. In het zuiden rijden geen treinen. • Meestal gaat de fiets boven op de bus, let op dat de fiets goed ligt zonder zware lading er bovenop. Het beste kun je op het dak van de bus gaan kijken. Buskaartje is vaste prijs maar voor de prijs van de fiets moet je onderhandelen. Wij betaalden niet meer dan het kaartje van de busrit zelf. • Goede mogelijkheid om te liften, er rijden veel pick-ups Kaarten • Michelin 959: Zeer goed bevallen. Tip: lees de legenda. Overnachtingsplaatsen worden niet aangegeven. • Hildebrand’s: 1:900 000. Geeft ook campings aan. • Maroc, Michelin, 1:1.000.000 en 1:600.000 Reisgidsen • Lonely Planet Morocco: goed voor hotels, minder info anti atlas • Trotter reisgids Marokko: mooie routes beschreven. Hotels en restaurants worden hierin uitvoerig beschreven • Nelles Guides: beschrijft hele mooie routes en goede info over antiatlas • Marokko Dominicus-reeks • Op Pad fietsvakanties deel 2: beknopt maar goed overzicht verschillende gebieden • Morocco handbook, The rough guide. Korte beschrijvingen, hotels en restaurants in klassen ingedeeld. Wegen, verkeer & bewegwijzering • B&J fietsten bijna alleen geasfalteerde wegen en die waren van goede kwaliteit. • Rustige verharde wegen, redelijke kwaliteit. Veel mogelijkheden om ook onverhard te rijden. • Sous Vallei, druk met auto's en vlak, probeer te ontwijken. Rijgedrag van automobilisten is oké, ze willen nog wel eens toeteren of stoppen en je uitnodigen. • Bewegwijzering in Frans en Arabisch. Aantal kilometers wordt af en toe aangegeven. • Verharde wegen van redelijke tot goede kwaliteit. Ongeteerde bergwegen vaak met steenslag (mountainbike noodzakelijk). Laatste stuk woestijnpiste naar zandduinen bij Merzouga is redelijk maar slechte bewegwijzering. Let op hier zijn in de woestijn veel sporen die nauwelijks van de hoofdroute zijn te onderscheiden. Overnachten • B&J ondervonden geen problemen, er waren voldoende (backpacker) hotels. • Gudy: ”Alles is mogelijk. Een tent voor deze tocht was niet nodig. De mensen zijn zo gastvrij dat je bijna elke nacht wel onderdak hebt. Om de 50km is er wel een hotelletje, ca ƒ 15,- per kamer. Duurder is ook mogelijk. Ga je over onverharde wegen dan is het raadzaam een tent mee te nemen, die dorpen zijn afgelegen en hebben geen hotelaccommodatie” • Wilbert: in de steden zijn goedkope hotels. Ook enkele malen bij mensen thuis geslapen. Daar waar normaal geen toeristen komen is men zeer gastvrij. Vrij kamperen goed mogelijk, zeker in de woestijn waar je zelfs geen tent nodig hebt. Eten en drinken Eten • In dorpen en steden zijn voldoende bevoorradingspunten. • Eten is meestal betrouwbaar. Tajine is een stoofpot met of zonder vlees en bijzonder smakelijk, gestoofd in heerlijke kruiden (rash el hanout). De meeste tajines zijn met vlees, langs de kust ook met vis. Op de markten zijn de speciale kruiden hiervoor te koop. Harira (soep) is gemaakt van o.a. kikkererwten en is prima fietsvoer. Bij de mensen thuis krijg je vaak couscous aangeboden. • Brood in de vorm van pannenkoeken wordt erg snel droog. In wat grotere plaatsjes zijn bakkertjes, vaak verstopt in steegjes, waar je ’s morgens heerlijk vers brood kunt kopen. • Voor vegetariërs is het wat lastiger. In de eettentjes is men meestal wel bereid gerechten zonder vlees te maken. Daarnaast veel kikkererwten, couscous en de kleine stokbroodjes met patatjes en rauwkost. • Te koop in lokale winkeltjes: verse groenten en fruit, vaak minimale keuze; sardientjes ;biscuits etc… • Prijzenvoorbeeld: Tajine 50 Dirham (groot en lekker eten); Brood: 1,10 Dirham per stuk (rond en lekker als het vers is); 1 kg banaan 6 Dirham; 1 kg sinaasappelen 3 Dirham Drinken Het is raadzaam om altijd voldoende water voor onderweg mee te nemen bij de start. Het drinkwater komt uit diepe putten en is in de bergen zonder zuiveren goed te drinken. In de steden hebben Gudy en John water gefilterd of gekookt. Winkeltjes met frisdrank zijn langs hun route om de ca 30km. Cola en frisdrank zijn zeer goedkoop. Langs de onverharde wegen ben je aangewezen op de watervoorziening uit de putten. 1 liter cola 5 dirham Wilbert: water overal uit de kraan of uit putten gedronken zonder te filteren. Dit is niet verstandig maar heeft geen problemen gegeven. Onderdelen & Reparatie • In veel dorpen en steden zijn werkplaatsen te vinden. Reserveonderdelen zijn te koop maar niet van goede kwaliteit. • In Tafraoute en Tiznit zijn kinderfietswinkels en autogarages. • Liften is goed mogelijk, de mensen zijn behulpzaam en gastvrij. • Neem zelf reserveonderdelen mee zoals spaken, reservebanden en remblokken. Bevolking & Taal Bevolking • B&J: Veel kinderen langs de weg. Sommige vragen om een ‘cadeau’ of ‘stylo’, ‘dirham’, etc. Andere zwaaien vriendelijk of fietsen een stukje met je mee. In het algemeen groette men ons vriendelijk. In dorpen/steden wel eens opdringerige verkopers • De bevolking is behulpzaam en gastvrij. • Op de route van John en Gudy waren opmerkelijk weinig mannen aanwezig. De bevolking bestond hier overwegend uit vrouwen, kinderen en bejaarden • Wilbert: bevolking is van zeer gastvrij (buiten de toeristische gebieden) tot zeer veel vervelende opdringerige mannen en jongens die op één of andere manier geld aan je willen verdienen Taal • Men spreekt Arabisch en diverse Berberse talen en dat maakt communiceren lastig. In de grotere plaatsen spreekt men soms wat Frans of Engels. In elk dorpje staat echter wel een school en er is altijd wel een leraar die wil helpen. Als fietser val je toch wel op en dus komen ze vanzelf vaak naar je toe. Kleding • B&J: Fietsbroek en shirt met korte mouwen. ’s Avonds in restaurants lange broek en shirt met lange mouwen. Op veel plaatsen is men gewend aan westerse toeristen. • Ook vanwege de felle zon is bedekte kleding gewenst. Vrouwen hoeven niet gesluierd Jaargetijde/Klimaat • Oktober t/m maart is het best geschikt om te fietsen. De rest van het jaar is het heel heet. Neerslag is er in 4 jaar niet meer gevallen. (2000) • In februari is het in de ochtend vaak snijdend koud. Mensen dragen dan ook sjaals om hun gezicht te beschermen tegen het schrale bergklimaat. In de middag is het rond de 15 tot 25 graden met felle zon. • Wilbert: midden in de zomer is het droog en heet, in het zuiden stak er elke middag een harde droge woestijnwind op die het fietsen bijna onmogelijk maakte. Veiligheid • Route van John en Gudy: heel veilige en betrouwbare streek • Wilbert: in de steden moet je goed op je spullen letten. Bijzonderheden • Wandeling rondom Tafraoute in de Ammelnvallei met traditioneel berberhuis en mooie rotsformaties. Maanlandschappen met kunstwerken 10km buiten Tafraoute • De agadir (tougadirt) Tasquent in de buurt van Tiguermine graanschuur (versterkte burchten) de moeite waard om te bekijken maar niet altijd mogelijk. • De hele route van John en Gudy is landschappelijk heel mooi en de mensen kleurrijk en vriendelijk. Traditionele berbercultuur en architectuur. Overigen • Emailen is mogelijk in Agadir en Tafraoute, adressen onbekend. (Fiets)Reisverhalen • De Wereldfietser 4/1997 en 1/2000 Wegen, verkeer & bewegwijzering Laatste stuk woestijnpiste naar zandduinen bij Merzouga is redelijk maar slechte bewegwijzering. Eerste 10 kilometer slecht asfalt hierna veel sporen die nauwelijks van de hoofdroute zijn te onderscheiden. Bij helder weer is het op zicht naar de duinen rijden goed te doen. Andere mogelijkheid is de sinds kort aangelegde asfaltweg vanaf Risani. Deze is wel 15 kilometer langer dan via de piste en staat nog niet op de meeste kaarten. Eten en drinken In de steden is het leidingwater (sterk) gechloreerd. Ik liet een 1,5 liter fles gedurende een halve dag geopend in mijn petfleshouder staan. Tijdens een zonnige dag is de chloor dan geheel uit het water verdwenen en was het drinkbaar. Een fles (mineraal of osmose) water kost 5 Dirham, een brood tegenwoordig 1,5 Dirham. Bevolking & Taal Bevolking In de toeristengebieden zijn veel tot zeer veel vervelende opdringerige mannen en jongens die op één of andere manier geld aan je willen verdienen. Uitgenodigd worden voor thee leidt hier altijd tot het opdringen van de handelswaar. (‘Mijn vrouw en kinderen moeten toch ook eten, je vindt het toch mooi wat ik verkoop en duur is het niet.’) Als je net beleefdheidshalve interesse hebt getoond in de snuisterijen en de tapijten, probeer dan maar eens weg te komen. Bot zijn is dan helaas vaak de enige oplossing. Voor aangeboden diensten wordt achteraf vaak geld gevraagd, vrijwel nooit vooraf. Dit kan soms vervelend zijn als je hier niet op voorbereid bent. Ook diensten zoals na het vragen van de weg of ‘gezellig’ een wandeling door de omgeving vallen hier onder. (‘Ik was toch een goede gids!’) Jaargetijde/Klimaat Neerslag valt er vanaf half november tot februari veelvuldig in de bergen, vooral in het noorden en aan de westkant van de hoge- en midden Atlas. Boven de 1500 meter is dat vaak sneeuw. Ifrane bijvoorbeeld is een bekende wintersportplaats. Ten oosten van de Atlas en in het zuiden regent het zelden, hier begint de Sahara. Aan de kust is het ‘zomers iets koeler en in de winter warmer dan in het binnenland. Het noorden van het land heeft een Middellandse zee klimaat, het zuiden een woestijnklimaat waar het zelden regent. Houd in de winter in ieder geval rekening met koude nachten en ochtenden. Voortransport Transavia vliegt wekelijks op Marrakech en Agadir. Boeken via Internet geeft 10 euro korting. Prijs afhankelijk van het seizoen. Fiets telefonisch reserveren, max. 6 fietsen worden vervoerd. Kosten 40 euro voor een retour te voldoen op Schiphol. Verpakken is voor eigen verantwoording, doos is niet verplicht. Bubbeltjes plastic voldoet goed en dit kun je prima als (extra) slaapmatje gebruiken. Veiligheid Marokko is over het algemeen een veilig land maar let vooral in de armere streken en uiteraard in de steden wel goed op je spullen. Als toerist val je op en een westerling is per definitie rijk. Tot slot Laat je door bovenstaande vooral niet afschrikken. Stel je open op en respecteer de gewoonten en gebruiken. Op de thee bij een tapijthandelaar bijvoorbeeld kan ook buitengewoon amusant zijn, mits je vooraf op de hoogte bent van de gebruiken. Het land is op zeer veel plaatsen landschappelijk van een ongekende schoonheid.