Sociale media (Engels Social media) is een verzamelbegrip voor online platformen waar de gebruikers, zonder of met minimale tussenkomst van een professionele redactie, de inhoud verzorgen. Tevens is er sprake van interactie en dialoog tussen de gebruikers onderling. Kaplan en Haenlein definieren sociale media als "een groep internetapplicaties die gebruikmaken van de ideologie en de technologie van Web 2.0 en de creatieve uitwisseling van User Generated Content". Onder de noemer sociale media worden onder andere weblogs, fora, sociale netwerken als Hyves, Facebook en LinkedIn en diensten als Twitter geschaard. Sinds 2011 is er ook Google+ op de markt. Via deze media delen mensen verhalen, kennis en ervaringen. Dit doen zij door zelf berichten te publiceren of door gebruik te maken van ingebouwde reactiemogelijkheden. Denk hierbij aan weblogs, waar lezers reacties kunnen achterlaten via een reactieformulier of middels trackbacks.
Hyves bestaat sinds september 2004. Er is geen kennis van HTML nodig voor het maken van Hyves-profielen. Deze kunnen eenvoudig worden opgebouwd door het invullen van vragenlijstjes en het uploaden van een of meerdere afbeeldingen. Op Hyves zijn ook andere (gratis) diensten beschikbaar zoals een marktplaatsfunctie, games, een betaalsysteem (Hyves Afrekenen) en een optie om met oude klasgenoten in contact te komen. Bij dit laatste stelde Hyves het betere alternatief voor concurrent Schoolbank.nl te zijn. In november 2005 werd deze opmerking gewijzigd nadat Schoolbank met gerechtelijke stappen had gedreigd. De spelling Hyves, in plaats van het Engelse goed gespelde Hives ("bijenkorven"), heeft te maken met het feit dat bij de benaming Hives werd geassocieerd met een seksueel overdraagbare aandoening. Om deze reden heeft Raymond Spanjar besloten de i te veranderen in een y. En zo ontstond de naam Hyves. In mei 2006 werd bekend dat de politie onder meer Hyves gebruikt bij het opsporen van verdachten. Het betreft hier echter alleen informatie die door de persoon in kwestie zelf op het profiel is geplaatst. Op 13 december 2007 werd Hyves, via een wedstrijd, benoemd tot de populairste (Nederlandse) site van 2007. Tot op de dag van vandaag is Hyves de populairste Nederlandse sociale netwerksite. In april 2008 werd bekend dat Joop van den Ende samen met zijn zakenpartner Hubert Deitmers een groot belang neemt in Hyves. Doel is om uit te breiden naar het buitenland en om mobiele diensten aan te gaan bieden. Begin juli 2009 veranderde Hyves haar uiterlijk. Het is rustiger, overzichtelijker en de profielfoto's zijn standaard vierkant. Naast alle positieve nieuws, kreeg Hyves ook kritiek, waaronder van koningin Beatrix. Tijdens haar kersttoespraak eind 2009 haalde zij uit naar de populaire profielsite. De oprichter heeft koningin Beatrix vervolgens een gratis profiel/account aangeboden, zodat ze zelf zou kunnen ervaren hoe Hyves werkt. In 2010 werd bekend dat de snelle groei van Hyves wordt vertraagd door Twitter. Hyves heeft hierom extra maatregelen aangekondigd om de concurrentie zoals Twitter en Facebook verder achter te laten. De extra maatregelen die genomen worden hebben succes want Hyves heeft in april 2010 de 10 miljoen gebruikers gehaald. Ondanks de perceptie dat Hyves vooral jonge leden heeft, veroudert de gebruikersgroep sneller dan hij verjongt. De leeftijd van de gemiddelde Hyver is 30 jaar. In april 2010 werden Hyves Games en Hyves Afrekenen aangekondigd waarmee Hyvers via het sociale netwerk kunnen gamen en betalen. In juni 2010 vertelde Yme Bosma, manager development en partnerships bij Hyves, tegen Emerce dat er dagelijks 350.000 unieke bezoekers op de site mobiel actief zijn. Hyves biedt momenteel mobiele applicaties aan voor het iPhone, Android, BlackBerry, Java aan en heeft daarnaast een mobiele versie van haar website. Hyven is een veelgebruikt woord geworden in het Nederlands en is daarom opgenomen in het Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal. Eind oktober 2010 maakte Hyves bekend dat ze een MVNO genaamd Hyves Mobile start op het netwerk van T-Mobile. Het is een eigen mobile operator, met dito simkaart, huisstijl, website, klantenservice ed. Sinds 1 november 2010 is Hyves een volle dochter van de Telegraaf Media Groep (TMG). Hiervoor betaalde TMG 43,7 miljoen euro.
Facebook bestaat sinds 4 februari 2004 (toen nog "The facebook"). Mark Zuckerberg is de oprichter en algemeen directeur. Het hoofdkantoor bevindt zich in Palo Alto, Californië. In eerste instantie konden alleen studenten van Harvard College lid worden. Later werd dit uitgebreid tot de gehele Harvard-universiteit en enkele andere universiteiten. Weer later werden studenten van alle universiteiten toegelaten. In september 2006 werd Facebook geheel openbaar, waarna (vanaf 13 jaar en ouder) iedereen zich kon registreren. Er was in 2006 sprake van een overname door Yahoo voor een bedrag rond een miljard dollar. De verkoop was mondeling overeengekomen, maar toen Yahoo haar bod verlaagde naar 800 miljoen sloeg de toen 23-jarige Mark Zuckerberg het bod af. Ook nadat Yahoo haar oorspronkelijke bod van een miljard weer op tafel legde weigerde Zuckerberg te verkopen. In 2007 maakten Google en Microsoft bekend te azen op een belang in het bedrijf. Op 25 oktober 2007 werd bekend dat Microsoft voor 240 miljoen dollar een belang heeft genomen van 1,6 procent in Facebook. De waarde van Facebook zelf werd hierdoor geschat op 15 miljard dollar. In 2010 stond de toen 26-jarige Mark Zuckerberg op nummer 35 van de Forbeslijst van rijkste mensen ter wereld, met een vermogen van 6,9 miljard dollar. Facebook was een van de eerste virtuele gemeenschappen die een publieke web-API aanbood, een manier voor derden om gebruik te maken van de data van Facebook in een eigen (web)applicatie. Dit was een groot succes, wat tot uiting kwam in populaire Facebook-applicaties als Scrabble, Schaken, Poker, Frontierville, FarmVille en Pet Society. De meeste van deze applicaties worden uitgegeven door Zynga en Playfish. Veel andere virtuele gemeenschappen, waaronder het Nederlandse Hyves, hebben inmiddels ook dergelijke API's gelanceerd of zijn van plan dit te doen. Enige standaardisatie in dergelijke API's wordt gebracht door het OpenSocial-initiatief van Google. Onder meer Googles eigen Orkut zal haar API's via die manier toegankelijk maken, maar ook concurrenten als Friendster, hi5, Netlog en MySpace zullen dat gaan doen. Facebook is sinds mei 2008 in het Nederlands te raadplegen. Spaans, Duits en Frans waren de eerste talen waarin Facebook werd vertaald. In de Noord-Afrikaanse revoluties van 2011 in Egypte en Tunesië was naast Twitter Facebook een belangrijk middel waarmee de opstandelingen met elkaar en de buitenwereld communiceerden. De opstandelingen (veelal studenten) noemden zich in de media meermaals "de kinderen van Facebook".
Twitter is opgericht in oktober 2006 door Obvious Corp, een nieuw bedrijf uit San Francisco. Twitter is begonnen als een onderzoeksproject binnen Odeo, een site van webbedrijf Obvious van Noah Glass en Jack Dorsey, en kwam voor het eerst beschikbaar in maart 2006. Het Twitter-projectteam won de South by Southwest Web Award van 2007 in de categorie "blog". Als dank gaf het team de volgende speech: "We'd like to thank you in 140 characters or less. And we just did!" ("Wij zouden jullie willen bedanken in 140 tekens of minder. En dat hebben we nu gedaan!"). In mei 2007 werd Odeo van de hand gedaan, ten voordele van Twitter. Twitter maakte een enorme groei door, onder meer door de snelle verslaggeving na rampen en andere actualiteiten, zoals de noodlanding van US Airways-vlucht 1549, de vliegtuigcrash van Turkish Airlines-vlucht 1951 en de ongeregeldheden na de presidentsverkiezingen in Iran in juni 2009. Prominente twitteraars zijn onder meer Barack Obama, Stephen Fry, Lance Armstrong en Robert Scoble. In Nederland zijn onder meer Maxime Verhagen, Francisco van Jole, Femke Halsema en internet- en gadgetreporter Vincent Everts fanatieke twittergebruikers. Geert Wilders gebruikt Twitter zelfs als voornaamste medium om te communiceren met de media, en zijn tweets halen dan ook vaak de journaals of actualiteitenprogramma's. Ook Koningin Beatrix twittert sinds kort. In België zijn Kim Clijsters, Yves Leterme en vooral Vincent Van Quickenborne bekende twitteraars. Op 20 oktober 2009 meldde ZDNet dat de vijfmiljardste tweet was gepost. De Amerikaan Robert Sloan was verantwoordelijk voor dit bericht, dat hij schreef in reactie op een andere gebruiker. De vijfmiljardste tweet maakte niet gebruik van het maximale aantal tekens van 140. De tekst luidde: "Oh lord". Op 22 november 2009 werd het woord twitteren door het Genootschap Onze Taal verkozen tot woord van het jaar 2009.
LinkedIn is een virtueel sociaal netwerk, actief sinds 5 mei 2003, dat gericht is op vakmensen. Sinds eind maart 2011 zijn er wereldwijd meer dan 100 miljoen geregistreerden. LinkedIn groeit de laatste jaren zeer sterk. In 2007 was het het snelst groeiende sociale netwerk in de VS met 189% groei. Nederland is met 2 miljoen deelnemers goed vertegenwoordigd (top tien land) en heeft zelfs de hoogste penetratiedichtheid van alle landen. De gemiddelde LinkedIn-gebruiker is een man van 41, heeft vijftien jaar werkervaring en heeft een huishouden dat gezamenlijk US$ 109.000,– per jaar verdient. Het belangrijkste doel van de website is geregistreerden gebruik te laten maken van elkaars (zakelijke) netwerk. Dat gebeurt door contacten te leggen met anderen die je vertrouwt. Deze lijst van contacten kan als volgt worden gebruikt: Een netwerk is opgebouwd uit je directe contacten, de relaties van je contacten, enzovoort. Al deze personen kunnen behalve direct haar of zijn netwerk ook uitbreiden via een introductie door een reeds in het eerste- of tweedelijnsnetwerk aanwezige contactpersoon. Het netwerk kan gebruikt worden voor het vinden van een baan, andere personen of zakelijke kansen, via aanbevelingen vanuit je netwerk. Werkgevers kunnen vacatures plaatsen en mogelijke kandidaten zoeken. Werkzoekenden kunnen het profiel van managers raadplegen en ontdekken welke van hun bestaande contacten haar of hem kan introduceren. Mensen met een LinkedIn-profiel kunnen elkaar vragen stellen die andere vakmensen kunnen beantwoorden. LinkedIn Answers lijkt op Google Answers en Yahoo Answers, maar is evenals Wikiantwoorden[3] gratis. De vragen zijn bovendien meer zakelijk georiënteerd. Ook aan van hier bekende peilingen, polls genaamd kan men meedoen. LinkedIn heeft de beschikking over groepen. Deze zijn te vergelijken met de clans van Netlog, waaronder enkele voor Wikipedianen (Meta). Door het systeem van doorverwijzen via een in je netwerk aanwezig contact ontstaat vertrouwen tussen de deelnemers aan het netwerk. LinkedIn neemt deel aan het EU Safe Harbor Privacy Framework.
Google+ is een socialmediaplatform waarbij gebruikers zogenaamde kringen kunnen aanmaken. Binnen deze kringen kunnen vrienden toegevoegd worden zodat berichten per groep gedeeld kunnen worden. Met vrienden kan men een zogeheten "hangout" starten waarmee men (plug-in nodig) kan videobellen en ook samen YouTube-filmpjes kan bekijken. Op 28 juni 2011 is Google+ gelanceerd en werkt met een invite-systeem. De gebruikers kunnen alleen gebruik maken van het platform als ze uitgenodigd worden door een andere gebruiker. Op 30 juni 2011 heeft Google de uitnodigingen kortstondig stilgezet omdat de groei van het aantal gebruikers te snel ging. Enkele dagen later werden de uitnodigingen terug geactiveerd. Een week na de lancering begon Google samen te werken met verschillende bedrijven om bedrijfsprofielen op te stellen. Bedrijven kunnen zich inschrijven om mee te doen aan dit experiment. Slechts enkele dagen nadat bedrijven zich konden inschrijven hadden al duizenden bedrijven zich aangemeld. Google zal samenwerken met een hondertal bedrijven, onder andere Ford Motor Company.