Dat was het dan, voorlopig onze laatste backpack trip. De laatste keer leven uit een rugzak, lange busritten, youth hostels of slapen in een hangmat. Voor het laatst volcontinue met z’n tweeën, elke dag het onbekende tegemoet … Lonely Planet …

Tja, de komende jaren zullen we wel elk jaar Europa in vluchten om voor even te ontsnappen aan de dagelijkse routine. Eigenlijk wordt het ook de hoogste tijd. Wat hebben we nu eigenlijk van Europa gezien? Bar weinig, belachelijk weinig in vergelijking tot Latijns Amerika of Zuidoost Azië. 

Wat hebben we eigenlijk van Europa gezien … 

… Paraty! 

Paraty is een schitterend oud-Portugees stadje aan de Braziliaanse kust. Alles ademt stokoude, Portugees koloniale sfeer. Paraty was een havenstadje aan het einde van de “goldtrail” dat in Ouro Preto, honderden kilometers landinwaarts, begon. Schitterende smalle straatjes zijn versierd met oude kinderkopjes. De goot in het midden dat ooit als riool diende, is nog goed te zien. Alles ademt koloniale sfeer, oude verweerde deuren, gietijzeren lantaarns aan de gevels, gescheurde muren, gevelstenen met het beeld van het beroep van de bewoner … mos dat op de dakgoten groeit … oranje dakpannen.

Wat een heerlijk stadje. 

Het toerisme heeft de prijzen hier behoorlijk opgedreven. Een simpel eettentje dat past bij het budget van een gemiddelde backpacker is er eigenlijk niet. Tja, en het stadje kun je in een ochtend wel drie keer doorkruisen zodat het zelfs voor een relaxte luie backpacker na twee dagen behoorlijk saai wordt. Tenminste, als je meer zoekt dan rust!

Dit is Europa! Kostbaar, schitterend mooi, maar weinig enerverend. 

Wat maakt backpacken dan zo bijzonder wat Europa ons niet of misschien heel zelden kan bieden? 

Het onverwachte, gebeurtenissen die thuis absoluut niet voorkomen, het onbekende van de meest simpele dingen waardoor je terug wordt gedwongen tot de meest elementaire onderdelen van het leven. Ja, dat zal het zijn. Je overleveren aan het onbekende, het hulpeloos overgeven aan gebeurtenissen en mensen die zo anders zijn dat je de loop der dingen niet kan voorspellen of passen binnen welk verwachtingspatroon dan ook.

Dat onverwachte maakt reizen zo spannend en afwisselend … maakt reizen een verslaving, een virus. Reizen door vreemde culturen en landschappen natuurlijk, want ik verwacht van Europa geen verassende situaties. Europa, hoe mooi ook, vol van historische cultuur, haar vele landen en volkeren, de verschillen tussen mensen is niet zo groot dat een reis door Europa afwisselend, vol verassende wendingen zal zijn.

Voor mij als Europeaan! 

In Europa weet ik hoe dingen werken, ben ik niet hulpeloos. In een vreemde cultuur waar niets is geregeld maar alles kan, ligt dat heel anders met onvergetelijke gebeurtenissen tot gevolg… 

*** 

… Samen met Alex, een Aussie waar we al een paar dagen in Paraty mee optrekken, stappen we van de boot. De dagtocht was heerlijk, toeristisch, maar heerlijk als een vakantie. Strandjes, zwemmen, luieren en wat snorkelen. 

“Als we nu de bus van vijf uur halen, hebben we kans dat we vanavond nog de boot naar Ilha Grande kunnen pakken.” 

“Tja, waarom niet. Laten we het maar proberen.” 

We halen de bus naar het kuststadje Angra dos Reis en als daar geen boot meer gaat kunnen we misschien wel door naar Mangaratiba, want daar gaat zeker om tien uur een boot.

De trip duurt echter langer dan verwacht in een soort lange-afstand-stadbus. Hij stopt werkelijk overal. In het donker komen we aan op de busterminal, een stukje buiten het centrum van Angra. De bus naar Mangaratiba gaat veel te laat om de boot daar nog te halen. En een taxi is verdomd duur, vooral voor een budget backpacker als Alex.

Tja, wat nu?

Na een tijdje dubben besluiten we  naar het centrum te lopen, kijken of er toch ergens een boot naar Ilha Grande te vinden is. Anders blijven de nacht in een hostel en zien we morgenochtend wel verder.

Een half uurtje lopen later staan we in het verlichte centrum van Angra. Alex gaat op zoek naar een boot terwijl wij achterblijven bij de rugzakken. Het is behoorlijk druk in Angra, met ook een hoge graad aan dronkaards en bedelaars. Ondanks dat we maar één keer kort worden aangesproken is het hier toch geen lekkere plek. Alex blijft behoorlijk lang weg en komt uiteindelijk zonder succes terug. 

Hij is nog geen paar tellen terug of een mirakel komt uit de lucht vallen … 

… Een vrouw van middelbare leeftijd spreekt ons aan over een boot naar Ilha Grande. Een kort warrig gesprek, geholpen door een taalbarrière, volgt als ze plotseling zegt: “Ik ga naar Mangaratiba. Willen jullie mee? Kunnen we precies de boot van tien uur halen.”

Verbaasd pakken we onze rugzakken en volgen het gehaaste dametje. Bij een klein autootje doet ze de kofferbak open om te ontdekken dat  die vol ligt met zooi. Met rugzakken op schoot proppen we ons in het wagentje en gaat madam er lustig kwekkend in sneltrein vaart vandoor. 

Nog een uur.

Haar tempo zakt behoorlijk als we achter een langzame vrachtwagen blijven steken, want inhalen blijkt niet haar sterke kant. Halftien schrikt ze op om het gas vervolgens diep in te trappen. Bij elke drempel, en daar zijn er heel veel van, kraakt het wagentje in al zijn voegen. Ondertussen vertelt ze honderduit over haar overleden man en haar moeder die een hostel op Ilha Grande runt. 

Nog een kwartier. 

We rijden Mangaratiba binnen en verwachten nu elk moment de haven in zicht te krijgen. Mis! Mevrouw komt hier blijkbaar voor het eerst want verschillende keren vraagt ze de weg. 

Nog vijf minuten! 

Dat wordt verdorie nog spannend. Net als ik de hoop begin te verliezen de boot toch te halen, rijden we de haven binnen. Ze dropt ons bij het kaartjes loket en weet een man over te halen haar zijn kaartje te verkopen. Als een dolle rijdt ze weg om de auto op een goede plek te kunnen stallen. Wij kopen kaartjes en lopen de pier op waarlangs de boot al ligt te ronken. Met een groeiend schuldgevoel kijken we achterom maar zien onze reddende engel niet verschijnen. In de deuropening blijven we staan wachten terwijl de seconden wegtikken. Bemanningsleden maken ondertussen aanstalten om de deuren te sluiten voor vertrek. Net als we één van de bootsjongens willen duidelijk maken dat er nog iemand komt, zien we haar de pier op lopen.

Gehaald!

Als we zitten bedanken we haar, iets wat ze pareert met een bedankje richting ons.

“Ze bedankt ons?!” En dat zonder enig aandringen om bij het hostel van haar moeder te gaan verblijven.

Ongelooflijk. 

*** 

Ze tikken snel voorbij, die laatste backpack uurtjes. Meedogenloos en onverbiddelijk snel. Straks als we thuis zijn, zullen we ons langzaam maar zeker overgeven aan een gezinsleven. Die nieuwe bank en wasmachine zijn er al, daar was geen ontkomen meer aan. Kinderkamer inrichten is de volgende stap en we zullen ook eens aan een auto aanschaffen moeten denken … een stukje vrijheid kopen … vrijheid.

Zullen we dat ultieme vrijheidsgevoel van het reizen ooit nog eens mogen ondergaan? Laatst sprak ik een moeder van een tweeling van een jaartje of zes. Ik vertelde haar enthousiast over dat ongrijpbare reisvirus, en de vrijheid dat reizen met zich mee kan brengen.

“Ach”, zei ze, “een uur lang vol verwondering naar je eigen kind zitten kijken … alleen maar kijken … dat is ook vrijheid!” 

Tja, het aanschouwen en ondergaan van een wonder is het mooiste wat er is. Of het nu de magische Kelimutu vulkaan in Indonesië is, de surrealistische zoutwoestijn van de Altiplano in Bolivia, oude Inca ruines van Machu Picchu of de onmetelijke schoonheid van koraalriffen. Het maakt niet uit, ze zijn er allemaal om ervan te genieten, om een leven het leven waard te maken. En het grootste wonder is toch wel het leven zelf en het leven dat je zelf voortbrengt.

Daar kun je niet anders dan van genieten … tenminste … als je in de gelukkige positie verkeert, zoals wij, dat we ons dat kunnen veroorloven …

*** 

Rio is dan uiteindelijk het voorlopige slotakkoord van ons reisleven. Een westerse stad als springplank naar een gezinsleven in een westers thuis ... ons voorlopige einddoel ... Tessa!!!