Valstrikken met vouwen en hoe deze te voorkomen.


(vertaald uit de "Parachutist" feb. 1998 en bewerkt door Kjeld van Druten)
 

Wat is één van de grootste gevaren bij het springen? Zowel leek als professional zullen hetzelfde antwoorden: een malfunction van de chute.
Het is waar dat reserves betrouwbaar zijn en dat goede procedures ze nog beter laten werken, maar de kans op een sprong zonder problemen neemt al sterk toe als de hoofdparachute in de eerste plaats goed open gaat.
Je weet hoe het gaat: de wind waait terwijl je aan het vouwen bent, of je besteedt er simpelweg niet genoeg aandacht aan. Misverstanden circuleren en springers verwaarlozen basisonderhoud aan hun materiaal. Deze en andere factoren zijn er de oorzaak van dat we nu een "score" hebben van 1 op 800 voor wat betreft malfunctions (meer voor tandems). Maar sommige springers hebben nooit een malfunction, terwijl anderen meer dan hun aandeel krijgen. Is dit toeval?

Sommigen zijn er nog steeds van overtuigd dat ram-airs altijd een goede opening geven, mits zij goed worden gevouwen en men stabiel is tijdens opening. Misschien hebben ze gelijk, aangezien de meeste malfunctions geanalyseerd kunnen worden. Immers, als je weet wat de oorzaak was van de mal, dan kun je hem de volgende keer voorkomen. Dus de eerste stap op weg naar consequente goede openingen is te weten hoe je je chute moet inspecteren en vouwen. De tweede stap is het volgen van de procedures. Voor de juiste aanwijzing voor jouw specifieke koepel moet je de instructies van de fabrikant opvolgen. Alhoewel dit geen complete cursus vouwen oplevert, is het wel een goede richtlijn. Zonder oefening is niemand in staat een parachute te vouwen als ze alleen een boek hebben gelezen of wat plaatjes hebben bekeken.
Er zijn zat mensen die je wel willen leren vouwen, maar wees kieskeurig en leer het van iemand die toegang heeft tot de instructies van de fabrikanten en weet hoe hij (of zij) deze instructies moet interpreteren.

Flatpacken of PRO-packen
De discussie of je een koepel op zijn zij moet vouwen (flatpack) of staand over je schouder (PRO-pack) gaat door, maar de meeste springers gebruiken de laatste. Beide methoden vereisen zorg, maar PRO-packers lopen een groter risico op een line-over als ze slordig zijn met hun lijnen. Op een bepaald punt tijdens iedere packjob moeten de achterste lijnen bedekt worden door de staart. Maar het feit dat je ze niet meer kunt zien betekent nog niet dat je kunt negeren waar ze uiteindelijk terecht kunnen komen. Veel springers gaan door met een "uit het oog uit het hart" benadering van hun lijnen. Vooral tijdens PRO-packen is dit een slecht idee. Hou altijd de lijnen - vooral de D-lijnen en de stuurlijnen - in het centrum van de packjob en zorg ervoor dat ze daar blijven tot je je chute in de bag stopt. PRO-pack geeft ten minste nog een mogelijkheid om het alsnog fout te doen: bij het op de grond leggen en het eruit drukken van de lucht kan je per ongeluk je lijnen om de voorkant van de koepel vouwen. Om dit te voorkomen is het raadzaam om de twee buitenste randen naar binnen te vouwen en zo te zorgen dat lijnen die naar buiten waren gegleden weer in het centrum komen te liggen. Vouw dan alleen het bovenste stuk doek van de centercell om de gevouwen koepel, maar rol het geheel niet te ver in elkaar.


De bag
De bag is gemaakt voor de container waar hij in zit. Niet noodzakelijkerwijs voor de koepel die hij bevat. Sommige mensen maken een te smal pakket, waardoor de koepel niet alleen moeilijk in de bag lijkt te gaan, maar waardoor ook de sluitloop te kort lijkt. Men vervangt dan de loop voor een langere, waardoor de volgende, die wel correct vouwt een heel stuk loop over houdt. Maar deze denkt dan "vorige keer ging het ook goed, dus laat maar zitten", waardoor de kans op een ongewilde vroegtijdige opening sterk is toegenomen. Maak dus een pakket van de juiste breedte, zodat de bag mooi gelijkmatig gevuld is.
Een factor die ook van invloed is op de dikte van het pakket is de luchtvochtigheid. Dan kan het wel raadzaam zijn om de loop te vervangen.

Cock de pilot-chute
Sinds de introductie van de collapsible pilotchute zijn steeds meer mensen hun reserve gaan gebruiken nadat zij vergeten waren de pilot te cocken, wat resulteert in een pilot in tow. Om dit probleem te voorkomen is het handig om een vaste procedure voor het vouwen te gebruiken; op een vast moment tijdens de packjob cock je de pilot, zodat het een automatisme wordt en je het niet vergeet. Controleer hierbij of het merkteken op de bridle in de juiste stand staat en check of je pilot lucht vangt door hem even heen en weer te waaien. Als je hem al bijna in de bag hebt zitten en je ziet dat er nog een behoorlijk stuk lijn uit de bridle steekt weet je ook dat het fout zit.

Line stows
Ooit maakten springers hele korte stows, want dat zag er zo netjes uit, maar met de nieuwere Spectra lijnen bleek dit niet te werken. De stuggere Spectra lijnen verlieten te vroeg de bag wat zorgde voor line-dump en harde openingen tot gevolg had. De oplossing was om langere stows te maken, tot wel 10 cm lang. Het ziet er wel minder mooi uit, maar het is wel effectief.
Een ander belangrijk punt met betrekking to line-dump is dat de elastiekjes wel strak om de lijnen moeten zitten, anders doen ze hun werk nog niet.
Een laatste aandachtspunt is de afstand van de stows tot de risers. Deze moet ongeveer 50 cm zijn. Stow dus niet door tot je drieringsysteem op de bag zit, dit kan namelijk twists veroorzaken doordat de risers op deze manier strak tegen de reservecontainer worden aangetrokken en zo zorgen dat de bag gaat roteren bij opening.

Het sluiten van de container
Bijna elke container wordt anders gesloten. Anders dan bij het vouwen van de koepels is het hier niet "bijna altijd wel goed". Het kan zeker geen kwaad de aanwijzingen van de fabrikant op te volgen. Iets wat alle containers als overeenkomst hebben is een strakke sluitloop. Een te losse sluitloop kan levensgevaarlijke situatie veroorzaken, waarvan de horseshoe wel de meest voor de hand liggende is. Een te strakke sluitloop is natuurlijk ook niet goed, maar een te strakke loop zal eerder resulteren in beschadiging van de container, dan in een pilot in tow.
Bij de meeste rigs is het verstandig om een stukje "slack" over te laten bij de bridle, zodat de pilot een rukje kan geven aan de pin, waardoor deze er zeker uit gaat.

De "finishing touch"
Het hedendaagse springen stelt het rig nogal op de proef. De kunst is om de chute daadwerkelijk tot opening in de container te houden. Dat freefly en freestyle daar geen makkelijke taak van maken is duidelijk. Hogere snelheden en veranderende luchtstromen om het rig heen, eisen goed onderhouden velcro (ook wel klitteband genoemd) en sluitflappen die kunnen worden teruggestoken en die de pinnen goed beschermen.
Maar hiermee zijn we er nog niet. Een van de laatste klusjes van de packjob is het vouwen van de pilot. Dit gebeurt op net zoveel manieren als dat er springers zijn. Niet dat dit slecht is, er zijn tenslotte meerdere wegen die naar Rome leiden. Voorwaarde is wel dat de pilot mooi over de pouch verdeeld is en dat hij niet dubbel vouwt en blijft steken als je hem eruit trekt. Als je pilot er niet uit kan had je tenslotte ook je main niet zo nauwkeurig hoeven vouwen.
Zorg dat je de bridle zo in het geheel verwerkt dat je pilot aan de bridle uit de pouch kan trekken. Dat is handig als je een vroegtijdige opening van de container hebt. Dan heb je tenminste een mogelijkheid om een (dreigende) horseshoe op te lossen.

Onderhoud
Voor de mensen die het bovenstaande hebben overgeslagen omdat ze toch altijd laten vouwen, komen er nu nog enkele waarschuwingen: Je bent zelf verantwoordelijk voor het materiaal waar je mee springt (SV houder red.) of anders de instructeur. Controleer dus altijd voor je gaat springen of de pinnen goed zitten en de bridle etc. goed lopen. Dom van een vouwer als het fout is, maar JIJ hebt er last van. Dit geldt ook voor de uitrusting als zodanig. Zorg dat deze in goede staat verkeert, zodat het in ieder geval goed gevouwen en veilig gebruikt KAN worden.

Ken je eigen grenzen
Vouwen is belangrijk en kost tijd om het goed te doen. Ervaren springers en vouwers die achteloos hun chute staan te vouwen en toch (bijna) nooit malfunctions hebben, hebben technieken geleerd en ervaring opgedaan waardoor het moeilijke zo eenvoudig lijkt. Dus neem de tijd om te vouwen en te leren, door oefening zal het vanzelf sneller gaan. Wees niet bang om hulp te vragen en de beste hulp die je kan krijgen is van een rigger.

vragen: thinairskydiving@hotmail.com