Woensdag 21 april 2004 - BREDA - Breda heeft een officiële daklozenkrant. Gisteren ging een experiment van start met de verkoop van de van oorsprong Tilburgse straatkrant Allee. De nieuwe Wet Werk en Bijstand dreigt het initiatief echter te ondermijnen. Nu bijverdiensten van de bijstandsuitkering worden afgetrokken, is er voor de straatkrant geen verkoper te vinden.
klik afbeelding

Dakloze Hans Becht (links) verkoopt het straatmagazine Allee bij de ingang van het NS-station. Rechts initiatiefnemer Udo Claassens.
(Foto Johan van Gurp) Nog geen uur heeft de Bredase dakloze Hans Becht er gisteren op het station van Breda voor nodig om zeventien straatkranten aan de man te brengen. Een vlotte babbel, een eerlijke uitleg en een kleurig product blijken zichzelf moeiteloos aan de wachtende forens te verkopen.

Becht is de eerste officiële Bredase verkoper van daklozenmagazine Allee. En daar is hij blij mee: "Nu hoef ik niet meer te bedelen. Ik hoef me niet meer te schamen om mensen om geld te vragen."

Initiatiefnemer Udo Claassens zou een tevreden man moeten zijn. Jarenlang waren er vruchteloze plannen en ideeën om in Breda een daklozenkrant van de grond te krijgen. Claassens deed het simpeler: hij haalde de Tilburgse Allee naar Breda. De krant wordt een Brabants magazine, met bijdragen uit de verschillende Brabantse steden.

Contract

In tegenstelling tot het Daklozenwoord, een straatkrant die in België wordt gedrukt en die in Breda voornamelijk wordt verkocht door mensen uit het voormalige Oostblok, wordt de Allee uitsluitend verkocht door daklozen. Alleen geregistreerde verkopers mogen de krant slijten. Ze tekenen een contract waarin onder andere staat dat ze zich netjes zullen gedragen.

Tijdens het werk zijn drank en drugs taboe. De verkopers zijn te herkennen aan een pas. Voor 90 cent per stuk kopen ze de krantjes in. De opbrengst komt ten goede aan de opvang van daklozen. De verkoopprijs bedraagt 1,40 euro. Iedere verkochte krant levert de verkoper dus 50 cent op. "Verdienen ze vijf euro, dan kunnen ze toch weer een overnachting in de daklozenopvang betalen", zegt Claassens, zelf medewerker van daklozenopvang 't IJ.

Claassens is de laatste die zal ontkennen dat de meerderheid van de daklozen verslaafd is aan drank of drugs. Dat de meeste verdiensten van zijn verkopers belanden in de zakken van de dealer of de slijter, maakt hem echter niet uit. Waaraan de verkopers hun zelfverdiende euro's besteden is hun eigen zaak, meent Claasens. "Een drugsverslaafde heeft dagelijks geld nodig om zijn verslaving te bekostigen. Ik heb liever dat hij dat geld verdient met werken dan dat hij een fiets jat of een auto openbreekt."

Acherliggend idee is bovendien dat het verkopen van de straatkrant de daklozen een nuttige dagbesteding verschaft. Doordat de meeste verkopers op vaste plaatsen werken onderhouden ze een sociaal netwerk met vaste klanten, wat hen uit een isolement kan bevrijden.

"Ze gaan er echt geen honderden euro's mee verdienen. Het gaat om een kleine bijverdienste", zegt Claassens. En daar wringt 'm de schoen. Want op 1 januari 2004 trad de nieuwe Wet Werk en Bijstand (WBB) in werking. Die verplicht mensen met een bijstandsuitkering om alle bijverdiensten op te geven. Die worden vervolgens voor 100 procent van de uitkering afgetrokken. Met andere woorden: het verkopen van de straatkrant levert de daklozen geen fluit meer op. "En dus kan ik geen verkopers vinden. Ik kan ze op deze manier niet motiveren."

Gemeenten hebben de ruimte om voor sommige mensen in de bijstand een uitzondering te maken. Gevolg is dat daklozen in de ene gemeente wel zonder vervelende financiële gevolgen hun straatkranten mogen slijten en in de andere niet. Claassens kreeg gisteren van een woordvoerder van de Sociale Dienst te horen dat Breda vooralsnog niet van plan is om voor daklozen een uitzondering te maken.

Hoofdredacteur Betty Montulet van Allee baalt daar als een stekker van. "Ik loop mezelf daar erg over op te winden. Ons initiatief wordt op deze manier de nek omgedraaid." In Tilburg wordt de verkoop van de Allee vooralsnog gedoogd.

Vrijlatingsbepaling

De Bredase wethouder Marja Heerkens (Sociale Zaken) laat via een woordvoerster weten dat ze nog niet op de hoogte was van het initiatief voor een Bredase straatkrant. "Laat de initiatiefnemers bij ons langskomen, dan kunnen we kijken op welke manier we hier mee om moeten gaan. In principe wordt iedereen die bijverdient gekort op zijn uitkering. In de wet is echter een vrijlatingsbepaling opgenomen. Als het om kleine bijverdiensten gaat kunnen gemeenten hier voor bepaalde groepen mee schuiven."

Hans Becht is vooralsnog de enige verkoper in Breda. Hij is een van de weinige daklozen in Breda zonder bijstandsuitkering, dus iedere cent die hij met de verkoop verdient mag hij houden. "Ik ben er echt blij mee. Eindelijk af van dat gebedel."

En ook zijn klanten zijn enthousiast. Studenten Bregje van Rest en Thomas van der Werff staan op het Stationsplein op de trein te wachten: "Ik koop de krant vooral om wat voor de daklozen te doen", zegt Bregje. "Als ze om geld bedelen geef ik niets, maar door de krant te verkopen tonen ze toch de wil en de inzet om iets te doen. Het is maar 1,40 euro, goedkoper dan een bakje koffie. En beter dit dan dat ze straks mijn fiets jatten."