Artikel uit BN/DeStem van 14-09-2002

'Bewust dakloze' Jan bezet toren Topolis

Door Bas Kock

Zaterdag 14 september 2002 - BREDA - "Het 750-jarig bestaan van Breda zou een feest worden voor iedereen. Maar ons hebben ze overgeslagen." Om zijn kritiek kracht bij te zetten, klom de Bredase 'bewust dakloze' Jan (54) gisterochtend in de toren van Topolis. De eenmansactie zorgde voor commotie in het Valkenbergpark.

Met een hoogwerker op weg naar Jan.

(Foto Ingred Bertens)

Prachtig vinden ze de actie van Jantje. Een groepje van tien daklozen moedigt hem hartstochtelijk aan. Jan torent 63 meter boven iedereen uit. "I am the power!" klinkt het van boven. De vlag van Breda 750, zojuist nog fier wapperend in de hoogste mast van Topolis, heeft Jan al naar beneden gegooid. Voorbijgangers staren naar boven en wijzen. "Hij gaat toch niet springen?"

Niet gratis

De pamfletten die dakloze Stijn ronddeelt, nemen die angst weg. Jan is allesbehalve suïcidaal. Hij voert actie, zo valt op het pamflet te lezen: 'Breda is 750 jaar. Het is feest, maar tot welke bevolkingslaag mag je op het feest komen? Het is immers niet gratis'.
Stijn: "Als je jarig bent, trakteer je. Daar hebben wij nog weinig van gemerkt. Sommige mensen kunnen de entreeprijzen voor de evenementen niet betalen. En een pilsje in Topolis kost 1,70 euro." Een andere dakloze valt Stijn bij: "Ze hebben hier voor een paar ton een tijdelijk gebouw neergezet. Dat geld hadden ze wel beter kunnen besteden."
Inge Langewaard van de stichting Breda 750 is inmiddels ook gearriveerd, gevolgd door cameraploegen en andere mediamensen. "Het is in ieder geval een spraakmakende actie", moet Langewaard toegeven, als is ze het niet met Jan eens. "Er zijn juist heel veel gratis evenementen geweest."
Een uur later verschijnen de eerste politiewagens. Agenten zetten het pad achter Topolis af. Wat ze met Jan gaan doen? "Ik klim hem in ieder geval niet achterna", zegt een agent.
Jan, die donderdag jarig was, roept vanalles naar beneden. Stijn vertaalt Jans onverstaanbare eisen. "Hij komt pas naar beneden als hij een gesprek krijgt met iemand van de gemeente. En een kop koffie."

Beveiliging

Inmiddels heeft de politie de brandweer te hulp geroepen. De brandweermannen voelen er echter niets voor om Jan van de toren te plukken. Te gevaarlijk. En bovendien, de ladder is te kort.
"We hadden een beveiliging aangebracht om te voorkomen dat iemand in de toren zou klimmen", zegt P. van Heteren, voorzitter van de stichting die Topolis heeft gebouwd. "Tot nu toe leek die afdoende. Maar deze actie past wel bij Topolis: spraakmakend."
Een agent en een brandweerman klimmen in het bakje op de ladder en schuiven de hoogte in. Hoe dichter bij Jan, hoe beter ze met hem kunnen praten. Na een kort gesprek besluit Jan om naar beneden te komen. Maar tien meter boven de grond blijft hij wachten. Eerst moet directeur L. Hupkens van Breda 750 klaar staan om naar Jan te luisteren. Onder applaus van de omstanders belandt hij uiteindelijk veilig op de grond. De bezetting heeft ruim twee uur geduurd.

Woede

Het geëiste gesprek met Hupkens blijkt een opgewonden dictaat: "Breda voert een woord in zijn vaandel dat niet wordt waargemaakt. Karakter. Ik heb dit gedaan voor mijn eigen verjaardag, niet voor die van Breda. Breda trakteert de VVD en dat maakt mij kwaad."
Die woede is van Jans bezwete gezicht af te lezen. Geslaagd is zijn actie wel, vindt hij achteraf: "Ik heb dit voor alle dak- en thuislozen en minima gedaan."
De actie heeft wel een vervelend staartje: "Ik ben de urn met mijn vader erin verloren." Jan draagt de as van zijn vader altijd met zich mee. Toen hij in de toren de urn kuste, is het ding uit zijn handen gevallen. Vermoedelijk ligt hij op het dak van Topolis. "Ik zal terug moeten om hem op te halen."
Van de politie hoeft Jan niets te vrezen, blijkt 's middags. "Hij is volgens afspraak keurig op het bureau geweest om zijn zegje te doen", zegt een woordvoerder. "Hij wilde aandacht, die heeft hij gehad. We laten het hierbij."