Marokko 2009

15 - 27 maart

Een wandelreis met Sawadee

Mensen met een goede basisconditie kunnen aan deze reis meedoen. In het Saghro-gebergte wandelden we grotendeels over geitenpaadjes waarbij vlakke gedeeltes afgewisseld werden met soms stevig klimmen en dalen. De dagwandelingen waren grotendeels vlak.
In Ouarzazate, bij de Todra kloof en Ait Ben Haddou en in Marrakech waren de hotels comfortabel. We overnachten hier in tweepersoonskamers met eigen douche en toilet. Tijdens het kamperen verzorgde Sawadee de tenten en het kookgerei.

Dag 1 – zondag 15 maart - vlucht Amsterdam - Ouarzazate

Het vertrek was 's avonds gepland, het vluchtschema was:
AT853 AMS-CMN 19.30 - 22.10 (03.40 uur)
AT407 CMN-OZZ 23.00 - 23.55 (00.55 uur)
AT=Royal Air Maroc, AMS=Amsterdam, CMN=Casablanca, OZZ=Ouarzazate.
Maar om te beginnen had het vliegtuig al een meteen een half uur vertraging, die uiteindelijk opliep tot 2 uur. Gelukkig wachtte het vliegtuig voor Ouarzazate op ons in Casablanca maar moesten we wel rennen. Na aankomst gingen we met busjes naar ons hotel, Hotel Palmeraie
Daar was het behoorlijk groot en donker en het kostte dan ook moeite om onze hotelkamer te vnden.

Dag 2 – maandag 16 maart - naar Saghro

Na een goed ontbijt naast het zwembad van het hotel gaan we eerst geld pinnen in het stadje Ouarzazate. Daarna worden er ook nog wat voorraden ingeslagen, waaronder water. Hierna vertrekken we met busjes naar de plek waar de eerste wandeling gaat beginnen.
Door de fantastische Draa vallei rijden we naar Handour waar we kennismaken met de muildieren en ezeldrijvers die ons de komende dagen zullen begeleiden. Het Saghro gebergte is een ruig vulkanisch gebied waar weinig mensen wonen. We beginnen met een wandeling over de pas Ighassoun n'Imlasse, vanwaar we een prachtig uitzicht hebben over de Imlasse vallei. De eerste avond slaan we onze tenten op in de buurt van de pas.

Dag 3 - dinsdag 17 maart - wandelen in het Saghro-gebergte

De komende drie dagen trekken we te voet (met muilezels voor onze bagage en proviand) de Saghro in, een afgelegen vulkanisch berggebied. Het is een ruig landschap met pieken, canyons en donkere rotsen, waartussen kleine stroompjes een zilveren versiering vormen. Per dag wordt zo’ n vier tot zes uur gelopen. De overnachtingsplekken zijn overwegend mooi gelegen, op beschutte plekken in de nabijheid van een bron. Voor de lunch wordt altijd een verse maaltijd bereid en we picknicken op mooie plekken. Bij helder weer geniet je van prachtige vergezichten op de besneeuwde toppen van de Hoge Atlas. Er zijn kristallen die op amethisten lijken en een rots die de berbers aanduiden als 'kamelenkop'. We lopen over het Tougourte plateau, bekend om zijn spectaculaire, door erosie ontstane rotsformaties. We slapen in gehuchtjes waar we de tenten opslaan bij de Afourer kloof. Vandaag worden de ezels van extra hoefbeslag voorzien omdat we morgen veel moeten stijgen over rotsachtige paden. Ook zien we een regenboog (en dus ook wat regen).

Dag 4 woensdag 18 maart - Saghro

Veel klimmen, omhoog de bergen in. Bij de pas van Tizi n'Kouaouch hebben we een schitterend uitzicht over het Boumaine plateau en de besneeuwde pieken van de hoge Atlas. Het is echter behoorlijk nevelig en de besneeuwde bergtoppen zijn moeilijk te zien.

Dag 5 - donderdag 19 maart - Saghro

Op de laatste dag dalen we af naar de Dades vallei en het berberdorp Tagdilt. Hier kamperen we nabij het dorp Taghssa. 's middags krijgen we een rondleiding in het dorp. Langs de school, naar de pottenbakker die ook de kapper blijkt te zijn en we worden uitgenodigd om bij iemand thee te komen drinken. We eten en slapen in ons kamp.

Dag 6 - vrijdag 20 maart - wandeling Todra kloof

's Morgens worden we door de busjes opgepikt en rijden we naar de prachtige Gorge de Todra. Temidden van roze-rode rotsen ligt hier een uitgestrekte palmentuin. In de schaduw van de palmbomen wandelen we langs akkertjes. Na de lunch rijden we door de kloof in. Bij een nauw stuk van de kloof staat ons hotel. In de middag lopen we nog een stukje verder de kloof in.
We overnachten in hotel Yasmina.

Dag 7 – zaterdag 21 maart - naar de woestijn, begin kamelentocht

We rijden naar de woestijn en laten het Atlasgebergte achter ons. We maken kennis met de kamelendrijvers en lopen ongeveer vier uur tussen rotsformaties van Znigui en zandduinen. We slapen, naar keuze onder de sterrenhemel of in tenten, aan de rand van spectaculaire zandduinen. De kok zorgt voor een lekkere Marokkaanse maaltijd.

Dag 8 – zondag 22 maart - kamelentocht Erg Chebbi

Op de rug van kamelen trekken we de zandduinen in van één van Marokko' s mooiste gebieden, de Erg Chebbi. Op het eerste oog een lege wereld, waar de weidsheid alleen onderbroken wordt door de golvende lijnen van de woestijnduinen. Maar wie beter kijkt zal veel verschillende soorten leven ontmoeten: woestijnbewoners, vele minuscule dayas (meertjes, in het voorjaar) en sporen van reptielen, hazen en vogeltjes. Ook zijn er fossielen te vinden. Twee dagen lang trekken we met onze kamelen in een karavaan, op het ritme van de woestijn. Terwijl de zon ondergaat bereidt de kok een maaltijd rond het kampvuur.

Dag 9 - maandag 23 maart - kamelentocht

Op de laatste dag van onze woestijntocht beklimmen we het hoogste zandduin in de omgeving met prachtig uitzicht rondom. De kamelen gaan om de berg heen en we zien ze in de verte naar ons tentenkamp lopen. Dit kamp ligt vlakbij de bewoonde wereld.

Dag 10 – dinsdag 24 maart - naar Ait Ben Haddou

Door de Dades vallei rijden we langs de 'Weg van de Duizend Kasbah's' naar Ait Ben Haddou. Deze kasbah diende als decor voor o.a. de films "Jewel of the Nile", "Lawrence of Arabia" en ''Gladiator''. De kasbah is gedeeltelijk bewoond. Met een beetje fantasie zie je hoe het leven zich hier al honderden jaren afspeelt. We overnachten in een hotel met uitzicht op de kasbah.

Dag 11 – woensdag 25 maart - naar Marrakech

In de ochtend bezoeken we na het ontbijt eerst de kashba. Hiervoor moeten de een riviertje oversteken wat goed doorwaadbaar is maar wel koud. In de kashbah zijn ze riolering aan het aanleggen. Na de bezichtiging vertrekken we richting Marrakech via de spectaculaire Tizi n’Tichkapas. Deze voert dwars door de Hoge Atlas en biedt adembenemende vergezichten op bergdorpjes die met hun groene akkers fel afsteken tegen de rode aarde. Halverwege de pas, nadat we koffie hebben gedronken, scheidt een van de busjes er mee uit. We rijden een stuk terug en uiteindelijk lukt het de chauffeurs om het busje weer aan de praat te krijgen. Daardoor zijn we erg verlaat en bezoeken alleen een Argan olie fabriekje, waar we ook lunchen. Laat in de middag arriveren we in Marrakech, waar we logeren in het grote en lawaaiige Hicham hotel, ver van het centrum. Volgens onze gids zou het 20 min. lopen zijn, maar het is zeker het dubbele. We gaan nog wel de stad in en vinden nabij het Jmaa El Fna plein een goed restaurant.

Dag 12 – donderdag 26 maart - Marrakech

We gaan met een klein groepje 's morgens de stad in. Na de nodige inkopen worden we door een man naar een kruidenwinkel geloodsd. Kennelijk krijgt hij zijn commissie. We lunchen op een terras nabij het Jmaa El Fna plein.
's Middags brengen we een bezoek aan de Jardin Majorelle en de naastgelegen hammam. Hier krijgen we een grondige priveemassage.
's Avonds eten we met de hele groep in een ander restaurant nabij het plein. Het is het afscheidsdiner van Marrakech en de Marokkaanse gids.

Dag 13 – vrijdag 27 maart - vlucht Marrakech - Amsterdam

Midden in de nacht (3 uur) gaat de wekker, want om 4 uur moeten we op het vliegveld zijn. De reis zit er helaas weer op. Dit keer gaat alles wel volgens schema:
AT400 RAK-CMN 06.15 - 06.55 (00.40 uur)
AT850 CMN-AMS 07.50 - 12.25 (03.35 uur)
AT=Royal Air Maroc, AMS=Amsterdam, CMN=Casablanca, RAK=Marrakech.
Het is een rustige vlucht, mooi weer en helder bij aankomst.

Film:

Routekaartje:

Links:

Marokko (wikipedia)
startpagina Marokko

Kamelentocht

Een kameel heeft dezelfde loopsnelheid als een mens. Dit betekent dat je niet de hele dag in het zadel hoeft te zitten. 's Ochtends of na de middagpauze kun je besluiten of je het volgende traject wilt lopen of rijden. Als je meeloopt met de karavaan heb je de gelegenheid foto's te maken vanuit een andere hoek. Hierbij moet je er wel goed opletten dat, zoals het gezegde luidt, "de karavaan verder trekt...".
's Avonds en tijdens de middagpau¬ze worden de kamelen ontzadeld om in de omgeving te grazen. Hoewel de kluisters ervoor zorgen dat ze niet zo snel kunnen lopen, kunnen kamelen als ze willen in een paar uur toch ver komen. Ze moeten voor de karavaan verder gaat dan ook door de kamelenhouder gevangen te worden. Tijdens onze tocht worden geen grote afstanden afgelegd. De charme van de tocht bestaat uit het rijden op een kameel en de omgang met de dieren. De stilte en de uitgestrektheid van de Sahara worden op deze manier intens beleefd en je krijgt zo een goede indruk van het leven in de woestijn.
Het berijden van een kameel is niet moeilijk te leren. Ook wanneer je geen enkele ervaring hebt met paardrijden kun je zonder moeite en zonder veel spierpijn het kameelrijden onder de knie krijgen. Het is belangrijk niet bang te zijn voor grote dieren en je zo soepel mogelijk te houden tijdens de rit.
Na een half uur rijden heb je doorgaans het evenwicht gevonden en dein je, de voeten losjes in de nek van de kameel, rustig met het loopritme mee. Voor zeeziekte ten gevolge van de schommelende bewegingen van het dier hoef je niet bang te zijn; integendeel, het ritme betekent een massage voor stijve rugspieren. Tijdens de rit moet je er wel op letten dat elk deel van de huid dat niet bedekt is met zonnebrandcrème factor 8 of hoger ingesmeerd wordt. Ook voeten, handen en oorlelletjes kunnen pijnlijk verbranden in de hete Saharazon.

Meer over kamelen:
De naam
Er zijn kamelen met één en met twee bulten op hun rug. De eerste soort vindt men in het Midden Oosten, de Sahara, India, Pakistan, Afghanistan en Australië. Eigenlijk zijn dit dromedarissen. De tweebultige kameel, volgens de biologen de enige die deze naam mag dragen, wandelt rond in de Gobi-woestijn en langs de Zijderoute tussen China en het zuiden van de Sovjet-Unie. De dieren die in de Grand Erg rondlopen hebben één bult en zijn dus eigenlijk dromedarissen. In de volksmond worden ze echter 'chameau' (kameel) genoemd, vandaar dat deze biologisch foute, maar cultureel juiste naam hier eveneens gebruikt wordt.
Kamelen en mensen
Kamelen hechten zich niet aan mensen zoals bv. honden of katten. Zij luisteren niet naar hun naam, maar zijn wel gemakkelijk te hanteren en te berijden naarmate zij een mens beter kennen. Als een kamelenhouder een kameel wil berijden moet die het dier gaan vangen: je moet dicht genoeg in de buurt zien te komen om de teugel om te doen. Dit zal niet altijd lukken zonder protest. Ook bij het opladen van de bagage, het doen knielen van het beest en het straktrekken van de zadelband kan men rekenen op luidkeels protest. Behalve door te schreeuwen geven kamelen ook op andere manieren hun mening te kennen: een duwtje in de rug van iemand die onderweg te lang stil blijft staan (de karavaan trekt verder..) of het zacht doch beslist plaatsen van een grote kamelenvoet op de kleinere voet van degene die, naar mening van de kameel, te veel bagage op zijn rug laadt.
Sommige kamelen houden van aanhalen en kriebelen achter de oren, andere niet. Er zijn er die vertrouwelijk hun kop op een nabije schouder leggen; andere kamelen bewaren liever wat afstand tot de mensen om hen heen. Zoveel kamelen, zoveel zinnen. Een kamelenhouder beschouwt zijn dieren als individuen en houdt in de dagelijkse omgang rekening met hun karakter en voorkeuren. Kamelen worden zeer gewaardeerd; het is zeker geen belediging wanneer iemand je `zo mooi als een kameel vindt'.
Kamelen hebben een groot uithoudingsvermogen en kunnen lange tijd zonder water leven. Dit betekent echter niet dat ze dit ook bij voorkeur doen. Bij het zien van een grote hoeveelheid water raakt het hoofd van menig kameel op hol. Vooral jonge dieren kunnen zich niet inhouden en rollen op hun rug door het natte zand en het water. Kamelen kennen geen natuurlijke vijanden en ze worden gemiddeld zo'n 30 jaar oud. Al vanaf anderhalf jaar kunnen zij gedresseerd worden tot lastdier. Pas na vier à vijf jaar is een kameel sterk genoeg om ook als rijdier dienst te doen; de dressuur daarvoor begint eveneens al op jonge leeftijd.

website Arita Baaijens


	Dag 1 – zondag 15 maart - vlucht Amsterdam - Ouarzazate Het vertrek was 's avonds gepland, het vluchtschema was: AT853 AMS-CMN 19.30 - 22.10 (03.40 uur) AT407 CMN-OZZ 23.00 - 23.55 (00.55 uur) AT=Royal Air Maroc, AMS=Amsterdam, CMN=Casablanca, OZZ=Ouarzazate. Maar om te beginnen had het vliegtuig al een meteen een half uur vertraging, die uiteindelijk opliep tot 2 uur. Gelukkig wachtte het vliegtuig voor Ouarzazate op ons in Casablanca maar moesten we wel rennen. Na aankomst gingen we met busjes naar ons hotel, Hotel Palmeraie Daar was het behoorlijk groot en donker en het kostte dan ook moeite om onze hotelkamer te vnden.
Dag 2 – maandag 16 maart - naar Saghro Na een goed ontbijt naast het zwembad van het hotel gaan we eerst geld pinnen in het stadje Ouarzazate. Daarna worden er ook nog wat voorraden ingeslagen, waaronder water. Hierna vertrekken we met busjes naar de plek waar de eerste wandeling gaat beginnen. Door de fantastische Draa vallei rijden we naar Handour waar we kennismaken met de muildieren en ezeldrijvers die ons de komende dagen zullen begeleiden. Het Saghro gebergte is een ruig vulkanisch gebied waar weinig mensen wonen. We beginnen met een wandeling over de pas Ighassoun n'Imlasse, vanwaar we een prachtig uitzicht hebben over de Imlasse vallei. De eerste avond slaan we onze tenten op in de buurt van de pas.
	Dag 3 - dinsdag 17 maart - wandelen in het Saghro-gebergte De komende drie dagen trekken we te voet (met muilezels voor onze bagage en proviand) de Saghro in, een afgelegen vulkanisch berggebied. Het is een ruig landschap met pieken, canyons en donkere rotsen, waartussen kleine stroompjes een zilveren versiering vormen. Per dag wordt zo’ n vier tot zes uur gelopen. De overnachtingsplekken zijn overwegend mooi gelegen, op beschutte plekken in de nabijheid van een bron. Voor de lunch wordt altijd een verse maaltijd bereid en we picknicken op mooie plekken. Bij helder weer geniet je van prachtige vergezichten op de besneeuwde toppen van de Hoge Atlas. Er zijn kristallen die op amethisten lijken en een rots die de berbers aanduiden als 'kamelenkop'. We lopen over het Tougourte plateau, bekend om zijn spectaculaire, door erosie ontstane rotsformaties. We slapen in gehuchtjes waar we de tenten opslaan bij de Afourer kloof. Vandaag worden de ezels van extra hoefbeslag voorzien omdat we morgen veel moeten stijgen over rotsachtige paden. Ook zien we een regenboog (en dus ook wat regen).
Dag 4 woensdag 18 maart - Saghro Veel klimmen, omhoog de bergen in. Bij de pas van Tizi n'Kouaouch hebben we een schitterend uitzicht over het Boumaine plateau en de besneeuwde pieken van de hoge Atlas. Het is echter behoorlijk nevelig en de besneeuwde bergtoppen zijn moeilijk te zien.
	Dag 5 - donderdag 19 maart - Saghro Op de laatste dag dalen we af naar de Dades vallei en het berberdorp Tagdilt. Hier kamperen we nabij het dorp Taghssa. 's middags krijgen we een rondleiding in het dorp. Langs de school, naar de pottenbakker die ook de kapper blijkt te zijn en we worden uitgenodigd om bij iemand thee te komen drinken. We eten en slapen in ons kamp.
Dag 6 - vrijdag 20 maart - wandeling Todra kloof 's Morgens worden we door de busjes opgepikt en rijden we naar de prachtige Gorge de Todra. Temidden van roze-rode rotsen ligt hier een uitgestrekte palmentuin. In de schaduw van de palmbomen wandelen we langs akkertjes. Na de lunch rijden we door de kloof in. Bij een nauw stuk van de kloof staat ons hotel. In de middag lopen we nog een stukje verder de kloof in. We overnachten in hotel Yasmina.

	Dag 7 – zaterdag 21 maart - naar de woestijn, begin kamelentocht We rijden naar de woestijn en laten het Atlasgebergte achter ons. We maken kennis met de kamelendrijvers en lopen ongeveer vier uur tussen rotsformaties van Znigui en zandduinen. We slapen, naar keuze onder de sterrenhemel of in tenten, aan de rand van spectaculaire zandduinen. De kok zorgt voor een lekkere Marokkaanse maaltijd.
Dag 8 – zondag 22 maart - kamelentocht Erg Chebbi Op de rug van kamelen trekken we de zandduinen in van één van Marokko' s mooiste gebieden, de Erg Chebbi. Op het eerste oog een lege wereld, waar de weidsheid alleen onderbroken wordt door de golvende lijnen van de woestijnduinen. Maar wie beter kijkt zal veel verschillende soorten leven ontmoeten: woestijnbewoners, vele minuscule dayas (meertjes, in het voorjaar) en sporen van reptielen, hazen en vogeltjes. Ook zijn er fossielen te vinden. Twee dagen lang trekken we met onze kamelen in een karavaan, op het ritme van de woestijn. Terwijl de zon ondergaat bereidt de kok een maaltijd rond het kampvuur.
	Dag 9 - maandag 23 maart - kamelentocht Op de laatste dag van onze woestijntocht beklimmen we het hoogste zandduin in de omgeving met prachtig uitzicht rondom. De kamelen gaan om de berg heen en we zien ze in de verte naar ons tentenkamp lopen. Dit kamp ligt vlakbij de bewoonde wereld.
Dag 10 – dinsdag 24 maart - naar Ait Ben Haddou Door de Dades vallei rijden we langs de 'Weg van de Duizend Kasbah's' naar Ait Ben Haddou. Deze kasbah diende als decor voor o.a. de films "Jewel of the Nile", "Lawrence of Arabia" en ''Gladiator''. De kasbah is gedeeltelijk bewoond. Met een beetje fantasie zie je hoe het leven zich hier al honderden jaren afspeelt. We overnachten in een hotel met uitzicht op de kasbah.
	Dag 11 – woensdag 25 maart - naar Marrakech In de ochtend bezoeken we na het ontbijt eerst de kashba. Hiervoor moeten de een riviertje oversteken wat goed doorwaadbaar is maar wel koud. In de kashbah zijn ze riolering aan het aanleggen. Na de bezichtiging vertrekken we richting Marrakech via de spectaculaire Tizi n’Tichkapas. Deze voert dwars door de Hoge Atlas en biedt adembenemende vergezichten op bergdorpjes die met hun groene akkers fel afsteken tegen de rode aarde. Halverwege de pas, nadat we koffie hebben gedronken, scheidt een van de busjes er mee uit. We rijden een stuk terug en uiteindelijk lukt het de chauffeurs om het busje weer aan de praat te krijgen. Daardoor zijn we erg verlaat en bezoeken alleen een Argan olie fabriekje, waar we ook lunchen. Laat in de middag arriveren we in Marrakech, waar we logeren in het grote en lawaaiige Hicham hotel, ver van het centrum. Volgens onze gids zou het 20 min. lopen zijn, maar het is zeker het dubbele. We gaan nog wel de stad in en vinden nabij het Jmaa El Fna plein een goed restaurant.
Dag 12 – donderdag 26 maart - Marrakech We gaan met een klein groepje 's morgens de stad in. Na de nodige inkopen worden we door een man naar een kruidenwinkel geloodsd. Kennelijk krijgt hij zijn commissie. We lunchen op een terras nabij het Jmaa El Fna plein. 's Middags brengen we een bezoek aan de Jardin Majorelle en de naastgelegen hammam. Hier krijgen we een grondige priveemassage. 's Avonds eten we met de hele groep in een ander restaurant nabij het plein. Het is het afscheidsdiner van Marrakech en de Marokkaanse gids.
	Dag 13 – vrijdag 27 maart - vlucht Marrakech - Amsterdam Midden in de nacht (3 uur) gaat de wekker, want om 4 uur moeten we op het vliegveld zijn. De reis zit er helaas weer op. Dit keer gaat alles wel volgens schema: AT400 RAK-CMN 06.15 - 06.55 (00.40 uur) AT850 CMN-AMS 07.50 - 12.25 (03.35 uur) AT=Royal Air Maroc, AMS=Amsterdam, CMN=Casablanca, RAK=Marrakech. Het is een rustige vlucht, mooi weer en helder bij aankomst.




	Film:
Routekaartje:	Links: Marokko (wikipedia) startpagina Marokko