Kirgizië 2006

15 juli - 6 augustus

Deze zomer tijdens een ongekende hittegolf in Nederland was ik met een groepsreis van SNP 3 weken in de koele bergen van Kirgizië (Kyrgyzstan).

Achtergrondinformatie Kirgizië

Ligging
Kyrgyzstan (Kirgizië) ligt in centraal Azië en wordt omgrensd door Kazachstan, China en Uzbekistan, ligt in het Tien Shan gebergte (uitlopers van de Himalaya) en ten noorden van Afghanistan.
De hoofdstad is Bishkek (tot de onafhankelijkheid in 2001 Frunze), de officiële talen zijn Russisch en Kirgizisch en de nationale munteenheid de Som. Kirgizië is 6x groter dan Nederland met 5,15 miljoen inwoners.
Geschiedenis
Kirgizië viel van oudsher onder de invloed van Mongools-Tataarse Khanaten. Rond 1870 kwam het gebied geleidelijk onder Russische invloed. In 1936 kreeg Kirgizië de status van autonome Republiek in de Sovjetunie. Tot de jaren '50 domineerden etnische Russen de Kirgizische communistische partij. Onder Brezjnev werd de top van de partij meer ‘gekirgizeerd’. Tijdens de anti-corruptie campagne van Gorbatsjov midden jaren ’80 verloor die traditionele communistische elite aan macht. In oktober 1990 werd de fysicus Akajev tot president gekozen en riep Kirgizië de onafhankelijkheid uit op 31 augustus 1991, waarmee het land tot de Republiek Kirgizië werd omgedoopt. Akajev begon met een programma van economische hervormingen en politieke liberalisatie, waarbij hij werd gesteund door de grote internationale donoren. In tegenstelling tot de overige Centraal-Aziatische republieken heeft zich in Kirgizië een actief maatschappelijk middenveld op diverse werkterreinen ontwikkeld. In december 1995 en oktober 2000 werd Akajev herkozen als president. Na de gemanipuleerde parlementsverkiezingen in februari 2005 braken er protesten uit. Na de bestorming van het parlement, vluchtte Akajev het land uit. Dit wordt ook wel de ‘gele of tulpenrevolutie’ genoemd. Bij de vervroegde presidentsverkiezingen in juli 2005 werd Kurmanbek Bakijev gekozen tot president.
Sociale situatie
De levensstandaard in Kirgizië is vanaf het begin van de jaren '90 gedaald. Ongeveer 40% van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Deze situatie lijkt zich wel te verbeteren. Er is sprake van hoge (verborgen) werkloosheid en de lonen worden veelal met vertraging uitbetaald. Uitkeringen worden nauwelijks uitbetaald. Er liggen plannen om het pensioensysteem te verbeteren, te beginnen met het verhogen van de pensioenen. Hoe het Sociaal Fonds dit precies moet financieren is echter nog onduidelijk.
De sociaal-economische situatie in de agrarische zuidelijke provincies, i.h.b. de Ferghana-vallei, is in vergelijking met de noordelijke provincies verslechterd. De ontevredenheid over het beleid van de Kirgizische regering is in Zuid-Kirgizië groot, hetgeen herhaaldelijk tot demonstraties voor een verbetering van de sociaal-economische situatie heeft geleid. Ook nu nog is de situatie onrustig.
Een toenemend gezondheidsprobleem is de toename in het drugsgebruik en HIV/AIDS geïnfecteerden. Ondanks een omvangrijk gezondheidsprogramma, "Manas" genaamd, verkeert de gezondheidszorg in een slechte staat. Er is een tekort aan financiële middelen, gekwalificeerd personeel (lage lonen), uitrusting en medicatie. Bovendien neemt de regering steeds meer haar toevlucht tot betaalde diensten, waardoor de toegang tot de gezondheidszorg verslechtert.
Tot 2000 daalden de uitgaven aan onderwijs, waarna ze langzaam weer wat stegen. De onderwijssector houdt echter een geldtekort, hetgeen heeft geresulteerd in een tekort aan lesmateriaal en gekwalificeerde leraren. Het aantal inschrijvingen van leerlingen daalt elk jaar, zeker bij vrouwen.
Economische situatie
In de nasleep van de economische crisis in Rusland (1998) lijkt de Kirgizische economie zich nu langzamerhand te herstellen. De reële groei van het BBP vertoont een stijgende tendens. De Kirgizische Nationale Bank voerde afgelopen jaren een stringent krap beleid waardoor de wisselkoers en inflatie zijn gestabiliseerd. Desalniettemin zijn het begrotingstekort en de buitenlandse schuld op een relatief hoog niveau. Tevens verloopt het economische hervormingsproces en de verbetering van het investeringsklimaat vooralsnog traag.
De groei van het BBP is vooral afhankelijk van de winning en export van goud in Kumtor. In 2005 is er een daling van de productie te zien, wat heeft gezorgd voor de afvlakking van de economische groei. Afgezien van de goudsector is er een sterke binnenlandse vraag, dankzij de verbeterde macro-economische stabiliteit en stijgende lonen. Ook op de traditionele exportmarkten gaat het goed. Problematisch zijn de lage investeringen in andere goudmijnen en andere sleutelsectoren, zoals elektriciteit en landbouw. Hervormingen zijn nodig op het gebied van corruptie, belastingen en het reguleringsniveau.
Er is sprake van een constante stijging van invoer, terwijl de uitvoer relatief gezien minder stijgt. Kirgizië heeft dan ook te maken met een constant tekort op de handelsbalans. Gedeeltelijk wordt dit opgevangen door investeringen. Daarnaast blijft het land afhankelijk van ontwikkelingshulp.
Buitenlands beleid (bron: Ministerie van Buitenlandse Zaken)

Reisverslag van de reis naar Kyrgyzstan
1-2. zaterdag/zondag 15/16 juli We vertrekken in de middag van Schiphol met een vlucht naar Almaty in Kazakhstan, waar we de volgende ochtend vroeg aankomen. . Na aankomst moet iedereen nog transitvisums aanvragen op het vliegveld, wat een paar uur in beslag neemt. Uiteindelijk nemen we de door de KLM gecharterde bus naar Bishkek. Na een paar uur rijden komen we bij de grens met Kirgizië. Hier duren de grensformaliteiten bij de Kazakhse douane weer heel erg lang. De Kirgiezen zijn een stuk sneller. Bishkek ligt maar een half uur rijden van de grens. Hier worden we door de KLM bus bij een groot hotel afgezet en meteen met de truck van Horizon Travels verder naar ons hotel, de Alpinist, vervoerd. We maken kennis met onze gids voor de komende tijd, Olga. Nadat we onze intrek hebben genomen krijgen we nog een rondleiding door het centrum van de stad met z'n vele parken. De bewoners van Bishkek zijn trots op hun hoofdstad: het zou de groenste hoofdstad zijn die er bestaat. Er zijn nog veel communistische invloeden waaronder imposante pleinen met grote Lenin beelden. Op de achtergrond zijn er de altijd eeuwig besneeuwde toppen. 's Avonds eten we in een Turks restaurant.
	3. maandag 17 juli Vandaag staat er een dagtocht op het programma die een eerste indruk geeft van het bijzondere landschap van Kirgizië. Daarvoor gaan we de Kirgisch Allatoo in. In de directe nabijheid is de Allamedin vallei. Na een transfer van anderhalf uur bereiken we een zeer vervallen kuuroord uit de communistische tijd; ons startpunt van de wandeling. De Allamedin vallei ligt aan onze voeten en besneeuwde reuzen van ruim 4000 meter domineren de horizon. Er volgt een geleidelijke klim over groene graasgronden waar in de zomer vee loopt, met na de lunch een korte extra klim naar een fraaie waterval Halverwege de afdaling gaan we via een hangbrug de rivier over en lopen langs andere oever van de rivier weer terug naar het beginpunt van de wandeling. (10 km; 4 uur, 400 meter stijgen en dalen)
4. dinsdag 18 juli We bezoeken het westelijker gelegen Alla Archa Park met een totaal verschillende vegetatie. Bezat Allamedin nog de nodige loofbomen, het dal hiernaast is begroeid met dennen. Deze woudreuzen domineren dit dal en geven het een Alpen karakter. De wandeling start met een stijging langs de Tepshe of de Aksay rivier. Op aanraden van Olga passen we de wandeling aan en lopen langs de rivier de vallei in en stijgen langzaam tot de lunchplek bij een waterval. We gaan dezelfde weg weer terug. Tijdens de afdaling komen we veel (Russische) jongeren tegen met volle bepakking die hier kennelijk gaan kamperen. (Transfer ca. 1 ½ uur; wandeling 10 km; 5 uur; 500 m stijgen en dalen)
	5. woensdag 19 juli Nu we de Kirgisch Allatoo hebben verkend gaan we per truck op weg naar het beginpunt van onze eerste trektocht. We zetten koers richting de Suusamyr vallei, via de Tor-Ashuu pas, over een goed aangelegde weg, die de pas via een tunnel passeert. Het is een flinke klim en de truck moet regelmatig even afkoelen. In de afdaling opent de Suusamyr vallei zich. Dit is een bijzonder mooi landschap: groene rollende heuvels, met op de achtergrond besneeuwde pieken. Na de lunch rijden we over een hobbelige weg tot voorbij Kojomkul waar we langs de rivier ons kamp opslaan. We genieten van de rode wanden die hoog boven het bruisende water oprijzen (6 uur rijden)
6. donderdag 20 juli Na het ontbijt volgen we eerst de rivier verder per truck en wordt het landschap surrealistischer. We stoppen bij een paar begraafplaatsen om foto's te maken. Achter populieren duiken sterk geërodeerde bergen op die in kleurschakering wisselen van groen naar bruin naar rood. Na 3 uur rijden zijn we aangekomen bij de Kyrart pas. Vroeg in mei komen de eerste Kirgiezen hier naar boven vanuit de lager gelegen delen. Ze wonen hier in tijdelijke huizing om hun vee te kunnen hoeden. Hier wordt de bagage van de truck afgeladen en wordt deze verder met paarden getransporteerd. We volgen daarna lopend een duidelijke route naar een pas op ruim 3000 meter. Het is hier al aardig fris. Even worden we door een hagelbuitje verrast. Boven aangekomen kijken we uit over heuvelachtig landschap, begroeid met groen golvend gras en valt er nog een bui. De "heuvels" rijken ruim boven de 3500 meter. Dit is tevens het domein van dassen die overdag actief zijn maar zich niet laten zien. de Enige zoogdieren die we veelvuldig tegenkomen zijn de marmotten die veel te horen zijn maar moeilijk te zien. We wandelen, de hoogtelijn volgend, langs de contour van de berghelling, nog enkele kilometers tot de kampeerplaats. (8 km; 3 uur, 500 stijgen en 200 dalen)
	7. vrijdag 21 juli Vanaf onze eerste kampement in de bergen volgen we de hoogtelijnen van het glooiende landschap. We dalen af naar een riviertje die diep door het landschap snijdt. We steken deze over met hulp van een over de rivier gespannen touw en beginnen aan een geleidelijke klim op weg naar het hoogste punt van de wandeling. Van hieruit hebben we prachtige vergezichten. Hierna dalen we weer af naar een riviertje waar we kamperen. In de middag ga ik met een paar mensen paardrijden en anderen bouwen een dam in de rivier. (11 km; 6 ½ uur, 300 dalen en stijgen)
8. zaterdag 22 juli Na het ontbijt gaan langs rotsen omhoog tot we op de graad komen en aan de andere kant het Song Kull meer zien liggen. Het is uitzonderlijk rustig en het meer weerspiegelt de sneeuwtoppen aan de overkant van het meer. Er ligt weinig sneeuw, de lucht is stralend blauw en ondanks dat we ruim boven de 3000 meter zitten is het warm. We vervolgen onze tocht langs de graat van de heuvel en dalen langzaam af naar het meer. Bij een yurt wacht de truck ons op. We worden uitgenodigd om kumis (gefermenteerde paardenmelk) te drinken en gaan na de lunch verder langs de noordrand van het meer. Het laatste stuk worden we ingehaald door de truck en rijden daarmee tot een yurta, een grote ronde nomadentent, waar we overnachten. (15 kilometer, 6 ½ uur; 800 meter stijgen en dalen)
	9. zondag 23 juli Het Song Kull meer heeft vele gezichten. Op deze grote hoogte kan ook hartje zomer wel eens een laagje sneeuw vallen. Het is echter stralend weer, geen wolkje aan de lucht en de temperatuur is heerlijk. Vandaag is een dag om te ontspannen. In de ochtend gaan we paard rijden in de buurt van het kamp en de omgeving van het meer. dat zich nog het best laat vergelijken met Tibet. ’s Middags ga ik zwemmen (op 3000 m hoogte!) en een eindje langs het meer wandelen.
10. maandag 24 juli We nemen afscheid van Song Kull en rijden richting het Yssyk Kull meer. We nemen de pas in het noordoosten, de Kalmak-Ashu pas (3446 m.). Voorbij deze pas komen we op de “snelweg” van Bishkek naar Naryn. Onderweg stoppen we voor de lunch in een wegrestaurant in Kochkor langs deze weg. Na de lunch bezoeken we in Kochkor een vrouwenproject waar ze allerlei producten maken van vilt. Hier is ook een museum. We worden rondgeleid door een prachtig geklede vrouw en haar modern geklede dochter. Hier koop ik een paar warme vilten pantoffels en ga ik met mevrouw op de foto. Hierna rijden we door en slaan rechtsaf langs de zuidrand van het Yssyk Kull meer. Het Yssyk Kull meer is de Costa del Sol van Siberië. Aan de noordkant komen jaarlijks vele badgasten uit Kazachstan en Rusland om te zwemmen en te bruinen. Maar hier aan de zuidrand rijden we door Badlands. Deze zijn bijzonder van vorm en maken een desolate indruk. Uiteindelijk zetten we onze tenten neer in een boomgaard bij het plaatsje Axay onder de appelbomen en genieten van een heerlijk diner dat in een yurt wordt geserveerd. (7 uur rijden)
	11. dinsdag 25 juli Na een vroege start gaan we weer met de truck op weg naar het startpunt van de volgende trek. Onderweg stoppen we in een dorpje langs de weg om boodschappen te doen. Na een rit van 60 km komen we in een nieuw deel van de Tian Shan, de Terskey Allatoo. Na de lunch wordt de truck afgeladen en de bagage verder met paarden vervoerd. Al bij de eerste aanblik is duidelijk dat we op een bijzondere plek zijn: het blijkt buitengewoon moeilijk om niet op edelweiss te gaan staan. Ook zijn er veel marmotten die een fluitende alarmkreet laten horen. Over het algemeen zijn ze door hun schutkleur moeilijk te zien. Het te volgen pad leidt door prachtige bloemenweiden (meest paarsblauw) en we stijgen, tot in ons eerste kamp op 3300 meter. In ons kamp kijken we uit over veel besneeuwde pieken. (4 ½ uur, 12 km; 1100 meter stijgen)
12. woensdag 26 juli Het duidelijke pad van gisteren pikken we vandaag weer op. Na een geleidelijke stijging bereiken we de Tosor pas op 3985 meter. Terugkijkend zie je het Yssyk Kull meer. De omgeving aan de andere kant van de pas is totaal anders dan waar we gisteren vandaan kwamen. Een breed hoogplateau zonder paden strekt zich voor ons uit. In het voorjaar gaan de Kirgiezen met hun paarden en schapen over deze pas en trekken verder in westelijke richting. Wij gaan naar het oosten. Wolven zijn hier berucht. In de winter, bij voedselschaarste, dalen ze soms af tot in de dorpen en proberen daar iets voedzaams te vinden. In de zomer zijn de natuurlijke prooien ruim voorradig. Wij zien of horen echter geen enkele wolf. Na een lange dag door vochtig terrein slaan we ons kamp op. Het weer lijkt te veranderen: na weer een dag stralend helder weer pakken zich grote grijze wolken zich samen in het westen en regent en onweert het ’s avonds als we in onze tent liggen. (7 uur, 19 kilometer; 650 stijgen en 350 dalen)
	13. woensdag 27 juli Dit is de dag van de tien gletsjers. Maar voordat we daar langs gaan kijken we nog eens goed rond naar de oneindig vele 'maagdelijke' vierduizenders. Bergbeklimmers hebben zich er niet aan gewaagd. De wandeling is een zeer geleidelijke afdaling naar de Barshkoon vallei. De tien gletsjers zijn dichtbij maar niet altijd even duidelijk te zien. Het pad is niet eenduidig en we steken riviertjes over. Halverwege de afdaling wordt de vallei smaller en rotsachtiger. Aan het eind wacht de truck ons op die verse voorraden heeft gebracht. We zijn weer in een omgeving vol met bomen. (4 ½ uur 14 km; 520 dalen)
14. vrijdag 28 juli Na een heldere nacht met weer een mooie sterrenhemel is het ’s morgens weer mooi weer. Over graasweiden en langs de beek gaan we vrij steil omhoog. Het eerste deel in de schaduw van hoge dennen. Maar al snel laten we die achter ons. We steken de snelstromende beek aan touwen over en gaan aan de andere kant verder omhoog. De omgeving neemt hier alweer een subtiele andere vorm aan. Hier staan bergen die spitser zijn. Ook zijn ze hoger. Na 3 uur wandelen zijn we het pad kwijt. Over gras en soms via paadjes die door vee zijn gemaakt gaan we eenvoudig maar wel steil omhoog. De pas (3773 meter) geeft een bijzondere blik in het Kirgizische landschap. Rechts een immense muur van gletsjers, achter ons de groene vallei waaruit we komen en voor ons een bergwereld die er veel droger uit ziet. De afdaling is gedeeltelijk weer zonder pad. De dag eindigt bij het kamp naast de rivier. In de loop van de dag is het steeds meer bewolkt geworden en na het opzetten van de tent regent het een tijdje. Door de hoogte is het erg koud. (6 uur, 13 km; 800 omhoog en 300 omlaag).
	15. zaterdag 29 juli ’s Morgens ligt er rijp op het gras en zit er ijs op de tent. Nadat de zon de tent heeft gedroogd en het ontbijt pakken we alles in en dalen verder af langs de rivier Juuku. Hierbij komen we langs gletsjers en bergen waar sneeuw op ligt. Na 3 uur komen we bij een groot kruispunt in de valleien. Rechts omhoog voert een dal dat we morgen gaan verkennen naar de Arabel hoogvlakte. Wij slaan ons kamp voor 2 nachten op, op een fraai veld naast de rivier de Jukuu. Na het opzetten van de tenten gaat het weer regenen. Gelukkig klaart het daarna weer op en kunnen we in de middag lekker uitrusten. Ik ben best wel moe en doe een dutje waarna ik me eindelijk weer eens was in de koude rivier. Een paar enthousiastelingen beklimmen nog een extra topje. (3 uur, 8 km ; 600 dalen)
16. zondag 30 juli ’s Morgens is het heiig. Het lijkt geen vocht maar een soort fijn stof. Volgens Olga, onze Kirgizische reisleidster, wordt dit veroorzaakt door Afghaanse winden, wat meestal slecht weer voorspelt. Het blijkt echter een paar dagen zo te blijven en het weer lijkt stabiel. Wel is er veel minder uitzicht. Vandaag hebben we een dagtocht tijdens de trektocht. Na het ontbijt gaan we omhoog de zijvallei in. Deze heeft een ongelooflijk pure uitstraling. Na 1 ½ uur lopen komen we bij het eerste meertje. Nog een uur verder openbaart Djashin Kull, het Groene meer, zich. We zouden hier gaan lunchen, maar de paardenman die de lunch zou komen brengen komt niet. Terugkijkend naar het 1^e meertje blijkt hij daar te zitten. Teus loopt terug en waarschuwt (met een in het Russisch geschreven briefje) dat hij verder omhoog moet. We kunnen nog verder klimmen naar een pas op ruim 3600 meter. Hierachter strekt de Arabel hoogvlakte zich uit, maar omdat de lunch niet komt gaan de meesten weer terug naar beneden. Halverwege de helling komen de we paardenman tegen en lunchen daar. Hierna gaat de man verder omhoog voor degenen die wel verder zijn gegaan. Wij dalen weer af naar onze kampeerplaats (6 uur, 700 meter stijgen en dalen).
	17. maandag 31 juli Het dal dat we geleidelijk naar beneden volgen is vol paarden en yurta’s en wordt geflankeerd door imposante vijfduizenders. Ook de eerste bomen en mensen laten zich weer zien. In een yurt langs de rivier worden we uitgenodigd voor thee en brood met boter en room. De bergen lijken op onze Alpen, allen zijn we nu al dagen bijna niemand tegen gekomen. We lunchen op een winderige plek waar de Jukuu en de Kaska Suu rivier samenkomen. Kaska Suu betekent helder en bijzonder. Ofwel de zilveren rivier. Een veel voorkomende naam in Kirgizië. Even voorbij de lunchplek steken we de Kaska Suu via een brug van ruwe balken over. Geleidelijk dalen in de Kirgizische bergwereld. We we af en zo maken we ongemerkt toch heel wat kilometers. Ons kamp biedt een laatste fantastische kijkkamperen langs de rivier die hier behoorlijk snel stroomt en veel lawaai maakt. (7 uur, 21 km, 600 dalen).
18. dinsdag 1 augustus We gaan de Terskey Allatoo verlaten. Aan de horizon verschijnen rode rotsformaties. Waar de truck ons oppikt zijn deze formaties van een zeer bijzondere schoonheid. We hebben alle tijd om dit verschijnsel goed te bekijken, want na de lunch moet alle bagage van de paarden weer op e truck worden geladen. Ook wordt de groepsfoto gemaakt. De paarden worden ook op een truck geladen. We hadden 14 paarden, er waren 2 trucks en op het moment dat we wegreden stonden er 4 paarden in 1 truck. Onduidelijk of al die paarden in die 2 trucks meekonden. We rijden in ruim een uur naar Karakol. Deze 'grootste' stad ten oosten van het Yssyk Kull meer biedt ons het nodige comfort (bijvoorbeeld een warme douche!). We overnachten in een hotel van de Neofit travel Company. Na de douche ga ik nog even de stad verkennen. Veel valt er niet te zien. De markt sluit net, er blijkt wel een tourist information waar ze ansichtkaarten verkopen en bekijk ik nog even de Holy Trinity kerk, een orthodoxe kerk van hout die van binnen fraaie kleuren heeft. We dineren in het hotel. Overnachting in Karakol. (10 km, 3 uur ; 480 dalen)
	19. woensdag 2 augustus . Vandaag gaan we eindelijk daar naartoe te waar we deze hele reis al omheen draaien: het Issyk Kull meer. Lak Yssyk Kull betekent Warm Meer. Dit meer bevriest nooit, ook al ligt het op ruim 1600 meter, vanwege opwarming door middel van thermale warmte. Omzoomd door een onophoudelijke keten van besneeuwde pieken, maar liefst 182 km lang en 58 km breed, is dit meer een trekpleister voor vele toeristen uit de regio. Ook wij mogen een dag aan het strand dus niet missen. Eerst komen wij, na een rit van 2 uur, in Cholpon Ata. Hier brengen we een kort bezoek aan ruim 2500 jaar oude petroglyphen. Getuigen van een van de vele culturen uit het verleden, die door deze streek zijn getrokken. Na de lunch rijden we in een uur door naar Tamchy, waar het meer ons wacht. Een sprong in een thermisch verwarmd badje is ook een mogelijkheid. Doordat het meer wordt gevoed door wel 80 grotere en kleinere rivieren, maar geen afvoer kent, anders dan verdamping, is het water zwak zilt. We slapen in een groot pension waar heel veel gasten verblijven. In eerste instantie lijkt er geen plaats voor ons te zijn, maar na wat inschikken en bedden bij elkaar zoeken slapen we met z’n vieren op een kamer wat de huiskamer van de eigenaar lijkt te zijn. Het sanitair is minimaal voor alle gasten, er zijn maar 2 toiletten, 2 wastafels en 1 douche voor alle gasten.
20. donderdag 3 augustus We hebben de hele dag in Tamchy. ’s Morgens gaan we naar het strand. Dit is een smalle strook zand langs het meer waar heel veel mensen op zitten. Het is erg druk. Op sommige plekken staat tussen het strand en het land water met een bedenkelijke geur. Geen indeaal strand maar het water is lekker en het is licht bewolkt en niet te warm. ’s Middags gaan we met een aantal mensen pizza eten bij een pakistaanse familie. Ik krijg als laatste m’n pizza na 2 uur wachten. Wel lekker, maar je moet wel veel geduld hebben. Aan het eind van de middag ga ik nog even een eindje wandelen en bezoek een winkeltje waar het meisje wat er werkt goed Engels spreekt, een bijzonderheid. 's Avonds eten we weer in het pension.
	21. vrijdag 4 augustus ’s nachts regent het en ook deze ochtend is het bewolkt en miezerig. Na het ontbijt en het opladen van de bagage op de truck volgen we de kustlijn en rijden verder naar het startpunt van de dagwandeling naar de Konorchek Canyon. We starten met het volgen van een leeggelopen riviertje. Vervolgens bevinden we onszelf in een diep ingesneden kloof. Dit rode rots labyrint volgen we verder omhoog. Boven opent de kloof zich en staan we oog in oog met kastelen van rood zandsteen. Over een kleine vlakte komen we terecht in een labyrint van torens, pieken en wanden. (3 uur, 8 km, 300m stijgen en dalen) Na 2 1/2 uur rijden komen we aan in Bishkek. De hittegolf blijkt inmiddels afgezwakt tot zo’n 35 graden. Gelukkig hebben we airco op de kamer van hotel de Alpinist.
22 zaterdag 5 augustus Vandaag hebben we gelegenheid om Bishkek te bezoeken. Eerst brengen we een bezoek aan het plein waar het paleis van de president staat en waar 2 soldaten kaarsrecht in de houding staan in de hitte. In het er achter gelegen museum kopen we wat souvenirs. Ook bezoeken we een boekwinkel met voornamelijk Russische (of Kirgizische?) boeken. Na een vage lunch (het meisje wat bediende was wel aardig maar sprak geen engels en de menukaart onleesbaar) nog wat door de stad geslenterd en wat foto’s gemaakt. ’s avonds namen we afscheid van onze Kirgizische reisbegeleiders in het Turkse restaurant waar we meestal aten en stapten we om 23.30 op de KLM bus naar Almaty. Een half uur later bij de grens, waar we natuurlijk weer lang bezig zijn met de Kazakse douane.
	23. zondag 6 augustus na een korte nacht komen we rond 4 uur ’s nachts aan op het vliegveld in Almaty. Bij aankomst blijkt het vliegtuig 4 uur vertraging te hebben. Dat wordt dus 7 uur wachten. Slapen lukt bijna niet, ik val nog even in slaap op het terras in zon. Uiteindelijk mogen we het vliegtuig in waar het slapen ietsje beter lukt. In het begin van de middag komen we aan in Nederland en om 15 uur ben ik weer thuis.
Interessante links: Kirgizie.startpagina.nl Wikipedia over Kyrgyzstan SNP
	Literatuur: Kyrgyz Republic - Rowan Steward (Odyssee Guides, ISBN 962-217-736-0). Kyrgyzstan - Christoph Schutz (ISBN 3-9522255-2-5), prachtige foto's. Het verloren hart van Azië - Colin Thubron (Atlas Amsterdam 1994)